شهریور ۲۲, ۱۴۰۳ ۵:۳۹ بعد از ظهر
ده نکته برای فهمیدن دیاسپورا
نوشتهی کوین کنی
واژه دیاسپورا، همانطور که در دیکشنری آنلاین آکسفورد توضیح داده شده است، بیشترین ارتباط را با پراکندگی یهودیان در خارج از اسرائیل دارد. با این حال، امروزه روز آن را به عنوان “پراکندگی هر گروه از مردم از سرزمین اصلی خود” نیز تعریف می کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد دیاسپوراها در سرتاسر جهان، از کوین کنی، استاد تاریخ در کالج بوستون و نویسنده کتاب Diaspora: A Very Short Introduction درخواست کردیم تا بخشی از دانش گسترده خود را در این موضوع به اشتراک بگذارد.
۱. زمانی که دانشمندان اسکندریه در حدود 250 سال قبل از میلاد، پنج کتاب اول کتاب مقدس عبری را به یونانی ترجمه کردند، دیاسپورا در مورد یهودیان مورد استفاده گسترده قرار گرفت. در این ترجمه که به سپتوآگینت معروف است، فعل diaspeirein و اسم diasporá شرایطی از اندوه روحی را توصیف می کنند که همراه با پراکندگی یهودیان توسط خدای خشمگین است. به قول سفر تثنیه 28:25 (NSRV): «خداوند شما را در برابر دشمنان خود شکست خواهد داد. شما از یک جهت به سوی آنها خواهید آمد، اما در هفت جهت از آنها فرار خواهید کرد و برای همه پادشاهیهای روی زمین مایه وحشت خواهید شد».
۲. برای 2000 سال واژه دیاسپورا تقریبا منحصراً با تاریخ یهود مرتبط بود. فرهنگ لغت انگلیسی New Shorter Oxford در حمایت از تعریف اولیه خود از سفر تثنیه 28:25 استناد می کند: «پراکندگی یهودیان در میان ملل غیریهودی. همه یهودیانی که خارج از سرزمین کتاب مقدس اسرائیل زندگی می کردند».
۳. در قرن بیستم، بسیاری دیگر از گروههای پراکنده در سطح جهان شروع به استفاده از دیاسپورا برای توصیف خود کردند. از جمله اولین کسانی که این کار را انجام دادند، ارامنه و مردم آفریقایی تبار بودند که برای آفریقاییتبارها، دیاسپورا و خروج یک مضمون مرکزی را ایجاد کرد.
۴. بابل نماد مرکزی در فرهنگ واژگان دیاسپورا است. پس از ویرانی معبد در سال 586 قبل از میلاد، نخبگان یهودی به شهر بابل تبعید شدند. همانطور که در کتاب مقدس عبری نشان داده شده است، بابل تصاویری از اندوه و ناامیدی را تداعی می کند. اعضای جنبش راستافاری امروز نیز از کلمه بابل برای اشاره به جامائیکا و غرب – سرزمین بردگی و بیگانگی – استفاده می کنند. با این حال، بابل، هم به معنای تحت اللفظی و هم به معنای استعاری، محل خلاقیت فرهنگی عظیمی بود.
۵. از زمان جنگ جهانی دوم، ایده دیاسپورا به میزان فوق العادهای گسترش یافته است. یکی از دلایل این پیشرفت، استعمارزدایی بود که پیوندهای همبستگی فراملی را در میان جمعیتهای پراکنده در سطح جهان، به ویژه آنهایی که منشأ آفریقایی داشتند، ایجاد کرد. استعمارزدایی همچنین منجر به اخراج و مهاجرت اجباری بسیاری از گروهها، به ویژه گروه های آسیایی (مانند چینیهای قومی در اندونزی و ویتنام یا جنوب آسیا در شرق آفریقا) شد.
۶. یکی دیگر از دلایل افزایش محبوبیت دیاسپورا، به رسمیت شناختن بین المللی پناهندگان است. تا زمانی که جنگ ها، طاعون ها و قحطیها وجود داشته، در تاریخ پناهندگان بودهاند. اما به رسمیت شناختن رسمی توسط سازمان ملل توجه جدیدی را به این مشکل جلب کرد. امروزه آژانسهای مختلف سازمان ملل 15 میلیون نفر[1] را به عنوان پناهنده طبقهبندی میکنند، به اضافه 15 میلیون آوارگان داخلی (آوارگان داخلی) و 3.5 میلیون فرد بدون تابعیت. در سال 2000 سازمان ملل روز 20 ژوئن را به عنوان روز جهانی پناهندگان نامگذاری کرد.
۷. مقیاس عظیم مهاجرتهای بین المللی معاصر برخی از مفسران را به طرف اعلام عصر دیاسپورا سوق میدهد. اگر 217 میلیون نفری[2] که در حال حاضر به عنوان مهاجر بین المللی طبقه بندی می شوند به کشوری غیر اشغالی نقل مکان کنند، پنجمین کشور بزرگ روی زمین را تشکیل می دهند. در سال 2000 سازمان ملل روز 18 دسامبر را به عنوان روز جهانی مهاجر نامگذاری کرد. با این حال، به عنوان نسبتی از جمعیت جهان، نرخ مهاجرت بین المللی کمتر از یک قرن پیش است.
۸. تقریباً هر دیاسپورایی با ایده بازگشت همراه است. گاهی اوقات بازگشت به معنای واقعی کلمه و فیزیکی است، مانند مورد صهیونیستها یا نقل مکان افراد آفریقاییالاصل از قاره آمریکا. بیشتر اوقات، میل به بازگشت با آگاهی از عدم امکان آن افزایش مییابد. در این موارد میتواند ابعاد سیاسی، فرهنگی و معنوی قدرتمندی به خود بگیرد. به عنوان مثال، اکثریت بزرگ مردم آفریقاییتبار در قاره آمریکا، هرگز نمیتوانستند امیدوار باشند که به معنای واقعی کلمه به آفریقا نقل مکان کنند – اما همین واقعیت به توضیح شکوفایی جنبشهای بازگشت به آفریقا کمک میکند.
۹. گردهمایی یکی از نمونههای جنبش اخیر دولتها در سراسر جهان برای دستیابی به مهاجران «خود»، ایجاد شبکههای تجاری و فرهنگی جدید و بهرهبرداری از منابع مالی و سیاسی عظیم دیاسپوراها است. دولت ایرلند، به رهبری اندا کنی، The Gathering را راهاندازی کرد که در وبسایت رسمی خود «از هر کسی که پیوندی به ایرلند دارد یا فقط به کشور عشق میورزد دعوت میکند تا برای یک سری رویدادها در طول سال 2013 به ایرلند بیایند».
ایرلند به هیچ وجه در این حرکت تنها نیست. بسیاری از دولت های دیگر نیز تقریباً همین کار را انجام می دهند. ارمنستان، چین و هند دارای بخش ها و بخش های ویژه ای هستند که به امور دیاسپورا می پردازند. اتحادیه آفریقا دیاسپورای آفریقایی را به عنوان منطقه ششم خود به رسمیت می شناسد. دولت ها در حال تجربه شهروندی دوگانه یا منعطف، از جمله امتیازات اقتصادی و حق رای هستند.
۱۰. امروزه از واژه دیاسپورا برای توصیف مهاجران از هر نوع استفاده می شود. اما اگر مهاجرت و دیاسپورا مترادف یکدیگرند، چرا هر دو واژه ضروری هستند؟ استفاده از کلمه دیاسپورا چه چیزی را توضیح می دهد؟
برای فهمیدن پاسخ این پرسش باید کتاب «دایاسپورا، مقدمهای بسیار کوتاه» را مطالعه کنید.
جهت تهیه کتاب «دایاسپورا، مقدمهای بسیار کوتاه» کلیک کنید.
کوین کنی استاد تاریخ در کالج بوستون است. زمینه اصلی تحقیق و تدریس او تاریخ مهاجرت و اعتراضات مردمی در جهان اقیانوس اطلس است. کتابهای او شامل «دیاسپورا: مقدمه بسیار کوتاه»، «پادشاهی صلحآمیز از دست رفته: پسران پکستون و نابودی آزمایش مقدس ویلیام پن»، «فهمیدن مولی مگوایر»، و «ایرلندی آمریکایی: یک تاریخ» است. او در حال حاضر در حال تحقیق در مورد جنبه های مختلف مهاجرت و اعتراضات مردمی در جهان آتلانتیک و زمینه سازی برای یک پروژه بلندمدت برای بررسی معنای مهاجرت در تاریخ آمریکا است.
مجموعه معرفی های بسیار کوتاه یک قالب کوچک را با تجزیه و تحلیل معتبر و ایده های بزرگ برای صدها حوزه موضوعی ترکیب می کند. این کتابها که توسط نویسندگان متخصص ما نوشته شدهاند، میتوانند طرز فکر شما را در مورد چیزهایی که مورد علاقه شما هستند تغییر دهند و مقدمهای عالی برای موضوعاتی هستند که قبلاً چیزی درباره آنها نمیدانستید. کتاب «دایاسپورا، مقدمهای بسیار کوتاه» از این سری با ترجمهی مسعود سادات آقایی و پیمان حقیقتطلب از طریق این لینک قابل خریداری است.
[1] در زمان انتشار ترجمهی این نوشته تعداد پناهندگان بینالمللی در سراسر جهان به بیش از ۲۵ میلیون نفر رسیده است که حدود ۵ میلیون نفر از آنان را آوارگان فلسطینی تشکیل دادهاند. صهیونیستها که برای قرنها خود را دیاسپورا و مردمانی دور از وطن مینامیدند با تشکیل اسرائیل موجب آوارگی و دیاسپورا شدن بیش از ۵ میلیون نفر فلسطین شدهاند.
[2] در زمان انتشار ترجمهی این مقاله در سایت دیاران تعداد مهاجران بینالمللی در سراسر جهان به بیش از ۲۸۰ میلیون نفر رسیده است.
