فروردین ۶, ۱۴۰۴ ۶:۵۹ بعد از ظهر
سید ابراهیم حجازی (با متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی-4)
سید ابراهیم حجازی یکی از متقاضیان اقامت ویژه در سامانه همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی است؛
او درمزار شریف-افغانستان به دنیا آمده. او دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی در ایران است.
روایت زندگی در ایران از زبان سید ابراهیم حجازی
بنده سید ابراهیم حجازی متولد 1355 مزار شریف افغانستان هستم. من در 7سالگی به ایران آمده‌ام و در مشهد ساکن شدیم. چند سال بعد به افعانستان برگشتم و مقطع کارشناسی را در آنجا خواندم.
با تمام شوق و امید برای ساختن افغانستان مشغول به تحصیل شدم و رشته حقوق و علوم سیاسی را انتخاب کردم چون فکر میکردم اگر جامعه افغانستان بیشتر با حقوق خود آشنا شود، همیشه مدافع حق خود می‌باشد. چون اگر یک شخص حقیقی و حقوقی متوجه نباشد دارای چه حقوقی است، در صدد دفاع و حراست از آن برنمی‌آید.
در حال حاضر با چه نوع مدرک اقامتی در ایران ساکن هستید؟
دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی هستم و در حال حاضر با پاسپورت دانشجویی در ایران زندگی میکنم. دارای سابقه 15 سال کار اداری هستم و در سال 138، درمرکز پژوهش‌های مجلس افغانستان، ابتدا به عنوان دستیار کمیسیون امور قضایی مجلس و سپس به عنوان مسئول بخش تحقیقات علمی مشغول به کار بودم. در سال 1369 برای ادامه تحصیل برای مقطع ارشد به ایران آمدم و پس از فارغ التحصیلی به افغانستان برگشتم.
همچنین بعنوان مشاور امور قانون گذاری رئیس مجلس نمایندگان شورای ملی، مسئول بخش قانونگذاری در ریاست جمهوری اسلامی افغانستان، امور حقوقی و قضایی ریاست جمهوری مشغول به کار بودم. در سال 1395 به دستور وزیر امور مهاجرین و رئیس جمهور نماینده وزارت امور مهاجرین در ایران شدم.
در سال 1397 دانشجوی دوره دکتری سیاستگذاری عمومی دانشگاه تهران مشغول به تحصیل شدم.
وطن برای من مثل مادر است فرقی نمی‌کند که مادر زشت باشد یا زیبا، ثروتمند باشد یا فقر، اخلاقش خوب باشد یا بد، هرکسی مادرش را از همه مادرها بیشتر دوست دارد من با همین نگاه در افغانستان زندگی میکردم با اینکه امنیت نداشتیم و تنش‌ها و جنگ های داخلی را در افغانستان داشتیم.
از نظر سطح تحصیلی ایران بهتر از آموزش افغانستان عمل میکرد من 12 سال قبل از لیسانس را در ایران سپری کردم، بخاطر همین در مقطع کارشناسی شاگرد اول بودم. نصف عمر خودم را در افغانستان و نصف عمرم را درایران سپری کردم.
تجربه حضور شما در ایران به عنوان مهاجر چگونه بوده است؟چه مشکلات و چالش هایی برای زندگی در ایران برای خود شما یا خانواده شما وجود دارد؟
چون تجربه سفر به کشورهای اروپایی و عربی و آفریقایی را داشتم، و بخاطر ماموریت‌هایی که در هند و فرانسه و ایتالیا و دوبی رفتم، در ایران راحت ترم. ایران مشترکات فراوانی دارد. زمینه دوستی هرچه بیشتر را دارد. ما بیشتر از 900 کیلومتر مرز مشترک داریم. ما حتی اشتراکات خونی با ایران داریم، اشتراکات دینی و زبانی و فرهنگی. هیچ کشوری مثل افغانستان و ایران با این همه اشتراکات ندارند. اکثر منابع علمی افغانستان به صورت خودکار از ایران تغذیه می‌شود. سیستم دانشگاهی افغانستان مرهون کمک‌های بی‌بدیل فرهنگ و فضاهای علمی ایران است. با توجه به زبان مشترکی داریم
چه تفاوتی در کیفیت و سطح دانشگاه‌های ایران و افغانستان از نظر شما وجود دارد؟
عدم توجه به علوم انسانی در جوامع دانشگاهی هر دو کشور در مدیریت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه مشکلات خاصی دارند و نیاز بیشتری به کارشناسان رشته های علوم انسانی دارند.
وضعیت مهاجرین در ایران را اگر بخواهیم ترسیم کنیم شبیه یک کاریکاتور می‌شود، به این معنی که در بعضی از جاها توجه خاصی به مهاجرین شده و در بعضی جاها کاستی‌هایی وجود دارد. با توجه به اشتراکاتی که در بین دو ملت هست بیشتر از این‌ها می‌شود بر روی مسائل تقارب‌ها و نزدیکی‌ها کار کرد. من شخصا در جوامع آکادمیک و علمی ایران تبعیض احساس نکردم.
فضای کار ایران و یا افغانستان را برای شغل خود چطور ارزیابی میکنید؟
چون مسئول بخش مهاجرین سفارت افغانستان در تهران بودم، پای دل و درد‌های مهاجرین زیاد نشستم تا بتوانم به آن‌ها کمک کنم. مهاجرین برخی از تبعیض‌های نامرئی بیشتر در ادارات اجرایی مثل نیروی انتظای و اداره اتباع بیان می‌کردند. اما خودم به شخصه مشکلی در نظام آموزش ایران نداشتم.
با توجه به اینکه بیشتر از 4 دهه است که مهاجرین افغانستان در ایران زندگی می‌کنند، مشکلات و چالش‌های اساسی‌ای دارند که حل این مشکلات و تعارض‌ها به نفع هر دو کشور است. اگر بحث شناسایی مهاجرین در ایران حل شود و آنگونه که باید، از پناهنده و پناهجو، آواره و مهاجر تعریفی مشخص داشته باشیم و رسما سیاستگذاری براساس این تقسیم‌بندی‌ها اعمال شود، چالش‌ها در جامعه میزبان و مهمان حل می‌شود و به آن ادغامی که باید وجود داشته باشد خواهیم رسید.
فضای کار ایران و یا افغانستان را برای شغل خود چطور ارزیابی میکنید؟
فضا کار در رشته‌های علوم انسانی در افغانستان و ایران شاید جذاب نباشد اما به این معنی نیست که وجود ندارد. وقتی می‌گوییم مشکلی در این مورد وجودارد پس فضای کار هم در این زمینه و حوزه وجود دارد. جامعه ایران و افغانستان را شدیدا نیازمند به رشته خودم یعنی سیاستگذاری فرهنگی می‌دانم. به نظرم باید رشته‌های علوم انسانی کاربردی شود، آن‌وقت جامعه فکر می‌کند که تاثیز خودش را دارد. فارغ‌التحصیلان در رشته‌های علوم‌انسانی باید بدانند که چه کاری بلد هستند و بتواند از دانسته‌های خود استفاده بکنند و تغییری درجامعه ایجاد کنند، وگرنه این رشته غیرفعال باقی خواهند ماند.
چگونه با سامانه آی‌کانکت آشنا شدید؟
با سامانه از طریق یکی از دوستانم آشنا شدم ومتوجه شدم جمهوری اسلامی ایران قصد دارد نخبگان بین‌المللی اتباع خارجی را به نحوی جذب کند و بعضی از تسهیلاتی را در اختیارشان قرار دهد.
سامانه بسیار خوبی هست ولی نیاز به اطلاع‌رسانی همگانی‌تر دارد. باید اطلاع رسانی بیشتر شود تا به نخبگانی که مستحق هستند بتوانند وارد این سیستم شوند. اگر به این نخبگان رسیدگی شود می‌توانند منافع هر دو کشور را تامین کنند، ما مثلی داریم که می‌گوییم برای خانه همسایه چراغ آرزو کن تا خانه تو روشن شود.
زمان پروسه یک پرونده مشخص نیست که در سامانه چقدر طول می‌کشد نقطه ضعف سامانه است و اطلاعات از سپری شدن پروسه با ایمیل افراد ارسال شود بهتر خواهد بود چون فردی که درخواست میده فوریت هایی در زندگی خود دارد اگر مراحل کار و زمان بندی مشخص شود جریان پرونده من چقدر وقت و زمان می‌گیره و آن اطلاعات به روزرسانی بشه و اعلام بشه از طریق ایمیل بهتر خواهد بود و اینکه اگر آدم بتواند از این تهسیلات نخبگی استفاده کند باعث ارتقای شغلی خود فرد و جامعه‌ای که در آن هست شود و یک تعامل بسیار خوبی بین جامعه میزبان و نخبه پیدا می‌شود. نخبگان به شکل اتومات حلقه وصل دو کشور می‌شوند و قطعا به نفع هر دو کشور هست در بخش های کارآفرینی و …
دولت‌ها همیشه می‌آیند و می‌روند اما ملت‌ها هستند دو کشور همیشه همسایه خواهند بود همانگونه که قبلا کشور بودند ما تا همیشه همسایه خواهیم بود، اینکه چه حکومتی سرکار می آید به نظرم مهم نیست و رابط دو ملت بسیار مهم‌تر است و باید مبنای سیاستگذاری دو کشور قرار بگیرد.
ایران یک کشور چهار فصل و زیباست با مردمان خونگرم اما خب آن نوع ارتباطی که باید بین دوکشور به وجود بیاید، نیامده و به نظرم نخبگان می‌توانند دراین موضوع کمک کننده باشند.
در صورت بهبود اوضاع در افغانستان قصد بازگشت و فعالیت در کشور مادری خود را دارید؟
فعلا اوضاع افغانستان مطلوب مردم آنجا نیست. مردم افغانستان شایسته یک وضعیت بهتر هستند، امیدوارم رو به بهبود بروند. من هرلحظه دلم برای وطنم می‌تپد و انسان وطن‌دوستی خودم را می‌دانم و زمانی که احساس بکنم کمی زمینه زندگی و کار در کشور خودم هست دوست دارم برگردم و به هموطنان خودم خدمت‌رسانی بکنم.
وجود میلیون‌ها تن افغانستانی در ایران فرصت‌های بسیار خوبی برای کشور ایران به وجود می‌آورد. یک نگاه نسبتا منفی که درمورد مهاجرین وجود دارد فکر میکنم دلیلش عدم توجه به این موضوع است که اگر یک تعامل درستی با نخبگان افغانستانی در جمهوری اسلامی ایران داشته باشیم بسیاری از چالش‌هایی که فکر می‌کنیم در حوزه مهاجرین وجود دارد را می‌توانیم به سادگی تبدیل به فرصت بکنیم. مشکلات عدیده‌ای که مهاجرین در ایران دارند من فکر میکنم مشکلات خیلی حاد یا لاینحل نباشد، بسیار به سادگی قابل حل هست اگر مورد توجه قرار بگیرد. ما نخبگان زیادی در جامعه ایران داریم که متاسفانه از بعضی از چیزهای بدیهی محروم مانده‌اند. عمدا نیست ولی فکر میکنم بعضی از سیستم های بروکراتیکی که در ادارات وجود دارد متاسفانه آن‌ها را در حالت منفعل قرارداده. متاسفانه سیستم اداری جهان سوم به شکلی هست که می‌توان آن‌ها به رباتهای فراموش‌کار تشبیه کرد، روندی که برای اقامت یا برای مسائل اداری مهاجرین وجود دارد بسیار طولانی است و این آزاردهنده است و پیامدهای ناشی از این مشکل زندگی بسیاری از نخبگان ما را فوق العاده متاثر ساخته که به راحتی و با تعامل با نخبگان به یک راه حل سریع منطقی و موثر رسید.
سامانه همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی (آی کانکت)
برنامه‌ی همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی (آی‌کانکت)، سامانه‌ای برای ثبت درخواست متخصصان و کارآفرینان غیرایرانی، برای دریافت حمایت‌های خاص مرکز تعاملات بین‌المللی معاونت علم و فناوری ریاست‌جمهوری و کسب اقامت ویژه در ایران است. سامانه‌ای که می‌کوشد تا با فراهم آوردن مجموعه‌ای از خدمات و تسهیلات برای مهاجران نخبه و کارآفرین، زیست آنان در ایران را راحت‌تر کند. همچنین زمینه‌های رشد و شکوفایی آنان و بهره‌مندی جامعه‌ی ایران از استعدادهای آنان را فراهم نماید.
ارائه‌ی دفترچه اقامت ویژه که به مدت سه تا پنج سال، این دسته از مهاجران را از تمدید سالانه‌ی مدارک اقامتی معاف می‌کند یکی از خدمات این برنامه است. با داشتن دفترچه اقامت ویژه، مهاجران می‌توانند به جز حق رأی از کلیه‌ی حقوق شهروندی در ایران برخوردار شوند.
متخصصان و استعدادهای برتر علمی بین‌المللی می‌توانند با مراجعه به سامانه http://iconnect.isti.ir/ و تکمیل مدارک و فرم‌های مربوطه مورد ارزیابی قرار گیرند و از حمایت‌های اقامتی، مالی، تحصیلی و رفاهی برخوردار گردند.
کاش امانتدار خوبی میبودند نویسندگان سطور بالا