فروردین ۷, ۱۴۰۴ ۸:۳۳ بعد از ظهر
بازگشت؛ چهارمین کتاب از پژوهشهای دیاران
انتشار کتاب بازگشت ، چهارمین پژوهش انجمن دیاران
مهاجران افغانستانی حاضر در ایران به دو دستهٔ کلی مهاجران دارای مدرک و مهاجران بدون مدرک تقسیم می‌شوند. برای مهاجران دارای مدرک اقلام هویتی گوناگونی صادرشده است. آمار و ارقام مربوط به این دسته از مهاجران حاضر در ایران حدوداً مشخص است. اما در مورد تعداد مهاجران بدون مدرک حاضر در ایران همواره آمارهای متفاوتی ارائه‌شده است. حضور این مهاجران در ایران غیرقانونی است؛ یا به‌صورت غیرقانونی و قاچاق به مرزهای ایران واردشده‌اند، یا از دستهٔ مهاجرانی هستند که مدرک اقامتی‌شان منقضی و درنتیجه حضورشان در ایران غیرقانونی شده است. نبود آمار و ارقام در مورد مهاجران بدون مدرک باعث شده که جنبه‌های مختلف حضور این مهاجران در ایران قابل‌بررسی نباشد و تمامی گزاره‌ها بر اساس تجربیات شخصی گویندگان و غیرقابل اتکا باشد.
طبق پژوهش‌هایی که انجمن دیاران بر روی این داده‌های ماهانه انجام داده است، خروج مهاجران بدون مدرک افغانستانی از ایران الگوی ثابت سالانه دارد. از آمار ورود مهاجران بدون مدرک افغانستانی هیچ داده‌ی رسمی‌ای موجود نیست. اما از سال ۲۰۱۲ به طور متوسط سالانه ۵۲۵هزار مهاجر بدون مدرک افغانستانی از مرزهای هرات و نیمروز به کشور خودشان بازگشته‌اند.
در برخی سال‌ها همچون ۲۰۱۳ و ۲۰۱۶ که اقتصاد کشور ایران اوضاع بهتری را تجربه کرده بود، میزان بازگشت مهاجران بدون مدرک افغانستانی کمتر از حد متوسط (حدودا ۴۴۰هزار نفر) شده بود. در سال ۲۰۱۸ که اوضاع اقتصادی ایران بسیار وخیم شد و بحران‌های ارزی فشار زیادی را بر مردم ایران وارد آورد، بازگشت مهاجران بدون مدرک افغانستانی رکورد زد. در سال ۲۰۱۸ بیش از ۷۵۰هزار مهاجر بدون مدرک افغانستانی از ایران به افغانستان بازگشتند. بازگشت این دسته از مهاجران از الگوی ثابت ماهانه پیروی نکرد و برخلاف سال‌های گذشته در ماه آگوست ۲۰۱۸ (مرداد ۱۳۹۷) شاهد اوج بازگشت آنان بودیم.
کتاب بازگشت چهارمین کتاب از مجموعه پژوهشهای تخصصی گروه دیاران است که در آن کوشش شده با استفاده از داده‌های معتبر به شناخت مهاجران بدون مدرک حاضر در ایران و جریان‌های ورود و خروج آنان به دست آید.
متن کامل این کتاب را در آدرس زیر دریافت کنید:
