خاک غربت و پای ماندن: داستان یک کارآفرین پاکستانی در ایران

می گوید مادرش را ندیده. دو ماهش بوده که او را از دســت داده. نامادری داشته. اما پدرش همراه زندگی او بوده. چراغ راهش؛ کسی که به او انگیزه درس خواندن و تلاش می داده. پدرش در ایالت پنجاب پلیس بــود و برایش آرزوهای بزرگ داشت.

محمد عرفان مقصود اهل پاکستان است. در لاهور به دنیا آمده. پدرش برای درس خواندن و بالیدن از کودکی مشــوق او بــود. گاهی اوقات محمد را با خود به اداره اش می برد و به او نشان می داد که چگونه رئیسش وقتی به اداره می آید همه به او احترام می گذارند. شــاید دوســت داشت محمد رئیس باشد؛ اما رسیدن به کرسی ریاست جز با درس خواندن برای محمدی که پدرش کارمند اداره پلیس بود میســر نبود. پدر دوســت داشت محمد درس بخواند و به جایی برسد. محمد به پدرش گفته بود که روزی او را به آرزوهایش می رساند.

با این انگیــزه محمد عرفان مقصود از کودکی فعال بود و درس می خواند. دوران تحصیلش را در شهری که به دنیا آمده بود سپری کرد. همانجا فوق لیسانس بیوتکنولوژی گرفت. او فوق لیسانس دیگری هم از دانشــگاه پنجاب گرفته بود، فوق لیســانس علوم سیاسی. سال 2011 بورسیه دکتری سلولی مولکولی گرفت و به ایران آمد. پیش از آمدنش به ایران در  پاکســتان در شــرکت IWA که شــرکت نخبگان فکری بــود پرتالی را بــرای دانش آموزان طراحی کرده بود تــا با تکنولوژی روز آموزش ببینند. محمد عرفان مقصود دو سال در کشورش تجربه تدریس آنلاین و دیجیتال داشت.

آغاز سفر محمد عرفان مقصود به ایران

در سال 2011 محمد عرفان مقصود به ایران آمد. در دانشــگاه فردوسی مشهد برای اخذ مدرک دکترا مشــغول به تحصیل شد. یکی از استادانش در دانشگاه علوم پزشــکی لاهور به او گفته بود که تلاش کند با ایرانی ها دوســت شــود و ســعی کند فرهنگ ایرانی را یاد بگیــرد. با اینکه در ایران خوابــگاه ایرانی ها و خارجی ها جدا بود، او از همان ســال اول سعی کرد تا راهی برای زندگی با دانشجویان ایرانی در خوابگاه های ایرانی پیدا کند. دانشگاه قبول نمی کرد، اما بعد از ماهها تلاش محمد عرفان مقصود جواب داد. این مسئله به او کمک می کرد بیشتر با جامعه و فرهنگ ایرانی آشنا شود و کارش را پیش می برد.

او دوست داشت در ایران کار کند و کسب و کار راه بیندازد. محمد عرفان مقصود از طرف خانواده پشتوانه مالی نداشت، کسی را نداشت تا برایش پولی بفرستد. بنابراین خودش می خواست اینجا، در ایران، پشتوانه ای مالی برای خودش داشته باشد.

با پارک علم و فناوری مشهد آشنا شد و اولین طرح کسب وکارش را به نام “رامنولپد بیوسورفاکتانت” نوشــت و ارائه داد. طرحی که محصولش تجاری سازی شد و در مواد دارویی، غذایی و آرایشــی کاربرد داشت. محمد با این طرح در دوره نهم جشنواره شیخ بهایی و جشنواره حرکت رتبه اول را کسب کرد. بعد از این محمد انگیزه زیادی داشت؛ می توانست خیلی کارها کند.

سفر محمد عرفان مقصود از لاهور تا مشهد

در ایران دانشجوی ممتاز و پژوهشگر برگزیده شد. دانشگاه فردوســی و پارک علم و فناوری مشهد هم به پاس تلاش هایش پشتش بودند. او در دوران دکتری اش مدیر اجرایی مجله پژوهش های بیوتکنولوژی دانشگاه فردوسی بود. بعد از آن در سال 94 شرکتی را به نام “ایده پروران مشرق غزال” ثبت کرد. شرکتی که خدمات دانش بنیان و طرح های کســب وکار ارائه می داد. او سامانه ها و پرتال های دیجیتال طراحــی می کرد. پرتال مدیریت مجلات علمی، پرتال گردشگری بام آسیا، پرتال خبرنامه کارآفرینی جهان، پرتال بازاریابی دیجیتال.

او شــش ســال اســت که در ایران و در مشهد زندگی می کند. لهجه پاکستانی دارد اما زبان فارسی را خوب میداند. محمد عرفان مقصود ایران را دوست دارد و می خواهد در این کشور کار کند: “با خودم میگویم عرفان تو شش سال در این کشور زندگــی کردی، با فرهنگ و زبانش آشــنا شــدی، حداقل وظیفه ای که داری این اســت که در حــوزه کارآفرینی دو ملت ایران و پاکستان را به هم نزدیک کنی”. محمد عرفان مقصود معتقد اســت پتانســیل های زیادی در حوزه تجاری سازی در پاکســتان وجود دارد و از طرفی در ایران پتانسیل های راه اندازی کسب وکار زیاد هست.

مقصود در ایران مانده و کار می کند، اما دلش در هوای وطن هم هست. می گوید آنجا هم فعال است، در پاکستان رئیس هیئت مدیــره موسســه کارآفرینی “کد” اســت و به همراه دوستان دیگرش پرتال های اطلاع رسانی دیجیتال طراحی و ارائه می کند. آن ها کارآفرینی را دستمایه کار خود قرار داده اند، هم کار میکنند و هم کارآفرینی را آموزش می دهند. محمد عرفان مقصود اندیشــه های کارآفرینی اش از پاکستان و ایران گذشته و به کارآفرینی جهانی فکر می کند. به بســیاری از کشورها سفر کرده اما نه با هدف گردشــگری بلکه برای ایجاد ارتباطات. توانسته با مدیران استارتآپ ها در کشورهای اروپایی، عربی و آسیای میانه دیدار کند تا در شبکه ای بزرگ بتوانند خدماتشان را به مشتریان جهانی عرضه کنند.

ایران – پاکستان: مسیر کارآفرینانه محمد عرفان مقصود

او در ایران با مانع های سیاســی و اداری زیادی رو به رو شده، چالش های زیادی که اگر مقاومت نمی کرد او را از حرکت و کار در ایران باز میگ ذاشت. با این حال میگوید همانجا که چالش های زیادی داشــته، دوستان و همکاران خوبی هم داشــته که به او کمک و راهنمایــی اش می کردند: “روزی که شرکت را ثبت کرده بودیم برای گرفتن پروانه کار به اداره کار رفتم. در اداره کار خراسان رضوی میگفتند شما اینجا چه کار میکنی و برای چه آمده ای اینجا؟ گفتم که شــیفته کار هســتم و آمــده ام بــرای راه اندازی کســبوکار! خیلی عجیب و غریــب بودند و پروانه مــان را رد کردند. بله، فقط به خاطر اینکه پاکســتانی بودم پروانه مان را رد کردند. نمی دانم شاید دوست نداشــتند سرمایه گذارهای پاکســتانی در ایران کارآفرینی و فعالیت داشته باشند. در خیلی از سازمان ها با این برخوردها رو به رو شدم، اما بسیاری مراکز مثل دانشگاه فردوسی مشهد و پارک علم و فناوری هم پشتیبان ما بودند و تلاش می کردند کارهای اداری ما پیش بروند”.

عرفان اما با همه موانعی که بر سر راهش بود موفق شد. در ابتدای راه، دوستان ایرانی و پاکستانی اش را متقاعد کرد که برای اجرایی کردن طرح هایش ســرمایه گذاری کنند. 100 میلیون سرمایه گذاری شــد. محمد عرفان مقصود دست در دست دانشگاه و دوستانی که با خود همراه کرده بود شروع به تولید پرتال هایش کرد. زمان زیادی از آغاز راهش نگذشته بود اما موفقیت هایش چشمگیر بود.

انتخاب یک جوان پاکستانی به عنوان کارآفرین برتر کشور ایران در حوزه بین‌الملل

ایده های بزرگی دارد و برای پروراندن آن ها و عملی کردنشان مصمم است. “خودمان را اینگونه می بینم که در آینده در سه حوزه رقیب بازار جهانی شویم. مثال در حوزه مجلات، امروز آی اس آی در جهان حــرف اول را میزند اما من می خواهم روزی سامانه ای داشــته باشیم که به جرئت بگوییم که ما از آنها بهتر کار خواهیم کرد. در گردشگری خودمان را طوری می بینم که روزی در آسیا مردم فقط از سامانه بام آسیا به عنوان مشــاور ســفر اســتفاده کنند”.

محمد عرفان مقصود در شرکتش پروژه هــای مختلفی را با دوســتانش طراحی کرده اســت. دانشجویان می توانند به صورت پاره وقت با آنها همکاری کنند. شرکت در مقابل به آنها مبلغی می دهد. در شرکتی که او در مشهد تاسیس کرده به طور غیرمستقیم برای 100 نفر کارآفرینی شده است. ممحمد عرفان مقصود می گوید: “من همیشه در کارآفرینی چند ویژگی را تعریف و تکرار میکنم. اولین چیزی که یک کارآفرین باید داشته باشد این است که بتواند بدون هیچ تعصبی از همه محدودیت ها خودش را رها کند. در کنار اینها باید کارآفرین صبر داشــته باشد و تحمل و جرئــت. بتواند با افراد پرتلاش و توانمند همکاری کند و به آنها احترام بگذارد”.

منبع: سايت پاكستان اينفو