پانزده نكته در مورد پناهندگان در ايران
1- اكثر پناهندگان حاضر در ايران افغانستاني و عراقي هستند؛ حمله شوروي به افغانستان، جنگ هاي داخلي، طالبان و حمله ي آمريكا به افغانستان عامل پناهندگي افغانستاني ها به ايران بوده است. مناقشه بر سر جزاير سه گانه در خليج فارس در سال 1350، اخراج شيعيان عراقي در زمان جنگ ايران و عراق و انتفاضه ي شعبانيه هم از عوامل پناهندگي عراقي ها به ايران بود.
2- در دهه ي هفتاد ايران از نظر تعداد پذيرش پناهنده رتبه ي اول جهان را داشت. در برخي سال هاي دهه هفتاد تعداد پناهندگان حاضر در ايران به 5 ميليون نفر مي رسيد.
3- در حال حاضر تعداد پناهندگان حاضر در ايران 979،400 نفر است. ايران با اين تعداد پناهنده رتبه 5 دنيا در زمينه ي پذيرش پناهنده را دارد.
4- مدرك اقامتي اكثر پناهندگان در ايران كارت آمايش است. اين كارت سالانه صادر مي شود. افراد داراي كارت آمايش تحت حمايت كميسارياي عالي سازمان ملل متحد در امور پناهندگان قرار مي گيرند.
5- رانندگي با هرگونه وسيله ي نقليه براي افراد داراي كارت آمايش ممنوع است. پليس راهنمايي و رانندگي به هيچ پناهنده ي داراي كارت آمايشي گواهينامه ي رانندگي اعطا نمي كند.
6- 88 درصد از كودكان پناهنده در ايران به مدرسه مي روند و مشغول تحصيل اند. در جهان فقط 61 درصد كودكان پناهنده حق تحصيل در مدارس را پيدا مي كنند.
7- افراد داراي كارت آمايش حق خروج از كشور را ندارند. در صورت سفر آن ها به كشور خارجي (به جز عراق در ايام اربعين حسيني) كارت آمايش آن ها باطل مي شود و ديگر پناهنده به حساب نمي آيند.
8- شهر محل زندگي پناهندگان در كارت اقامتي آنان درج مي شود. پناهندگان براي سفر به يك شهر ديگر بايد از اداره ي امور اتباع بيگانه ي شهر محل زندگي خود برگه ي تردد بگيرند. در برگه ي تردد زمان مسافرت، مسير، مقصد و زمان برگشت از مسافرت درج مي شود. حتي اگر از مسيري به غير از مسير درج شده در برگه ي تردد رفت و آمد صورت بگيرد تخلف به حساب مي آيد.
9- پناهندگان از سكونت در 15 استان ايران منع شده اند.
10- پناهندگان و افراد داراي كارت آمايش در ايران از پوشش هاي بيمه سلامت برخوردارند.
11- براي تمديد كارت آمايش كليه ي افراد ذكور بالاي 18 سال بايد از وزارت كار مجوز اشتغال دريافت كنند. تمام پناهندگان ذكور در ايران مجوز اشتغال دارند.
12- مجوز اشتغال فقط براي يك سري مشاغل تعريف شده ارائه مي شود. به عنوان مثال كارآفريني و مديرعاملي يك شركت در مجموعه مشاغل تعريف نشده است. نورمحمد محمدي كارآفريني است كه در مجوز اشتغالش عنوان شاگرد مكانيك درج شده است.
13- فرزند متولد شده از يك پدر و مادر پناهنده در ايران باز هم پناهنده به حساب مي آيد. مواردي وجود دارد كه بعد از 3 نسل هنوز فرد پناهنده به حساب مي آيد. پدربزرگش 40 سال پيش به ايران پناهنده شده، پدرش در ايران به دنيا آمده و پناهنده شده و او هم در ايران به دنيا آمده و باز هم پناهنده به حساب مي آيد.
14- حدود 27000 نفر از پناهندگان افغانستاني و عراقي هنوز در اردوگاه زندگي مي كنند. اردوگاه هاي پناهندگي در ايران مهمانشهر ناميده مي شوند.
15- ارائه ي خدمات الكترونيك بانكي براي افراد داراي كارت آمايش ممنوع است. اين پناهندگان حق داشتن كارت بانكي, استفاده از خدمات عابربانك, خريد از دستگاه هاي پوز و استفاده از اينترنت بانك را ندارند. آن ها تنها حق دارند در بانك ها حساب سپرده باز كنند و براي برداشت حساب بايد شخصا و فيزيكي به شعب بانك مراجعه كنند.