اردیبهشت ۱, ۱۴۰۳ ۶:۵۲ بعد از ظهر
بررسی ظرفیت های اقتصادی و تجاری مهاجران در روز جهانی مهاجران
همایش «بررسی ظرفیت های اقتصادی و تجاری مهاجران در توسعه روابط با همسایگان» در اتاق بازرگانی تهران به مناسبت روز جهانی مهاجران
به مناسبت هجدهم دسامبر، روز جهانی مهاجران، همایش «بررسی ظرفیت های اقتصادی و تجاری مهاجران در توسعه روابط با همسایگان» در اتاق بازرگانی تهران برگزار شد. در این همایش که با حضور مقاماتی از دولت و بخش خصوصی، اتاق‌های مشترک، صاحبنظران و پژوهشگران در حوزه مهاجرت برگزار شد، مشکلات و چالش‌های اقتصادی و اجتماعی پیش روی مهاجران در ایران به عنوان نیروی کار و سرمایه‌گذار مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
این همایش در دو پانل تخصصی به چالش‌های پیش روی فعالیت اقتصادی مهاجران در ایران پرداخت. در ضمن راه‌هایی برای رفع این موانع مطرح شد. اتاق بازرگانی تهران در راستای مسئولیت‌های اجتماعی خود و همچنین تلاش برای بهبود محیط کسبوکار کشور مطالب مطرح شده در همایش ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری مهاجران را پیگیری می‌کند.
ابعاد انسانی و اقتصادی مهاجرت
در ابتدای همایش ظرفیت های اقتصادی و تجاری مهاجران، دبیرکل اتاق تهران پشت تریبون قرار گرفت. او طی سخنانی به دو بعد انسانی و اقتصادی مهاجرت اتباع افغانستانی به ایران و فرصت‌ها و تهدید‌های آن پرداخت. بهمن عشقی با اشاره به اینکه خاورمیانه، یک گسل جغرافیایی- سیاسی پر تلاطم است، گفت: این منطقه از میانه قرن هجدهم و با ظهور امپراطوری عثمانی و پس از آن با تصرف هند توسط دولت بریتانیا تاکنون به کانون بحران تبدیل شده و یک گسل در حال لرزش دائمی است.
او سپس به تحولات دو قرن اخیر خاورمیانه که این منطقه را در کانون بحران نگاه داشته اشاره کرد و گفت: در این دهه‌ها، چنانچه کشوری از ثبات بیشتری برخوردار بوده به کشوری مهاجرپذیر تبدیل شده است. چنانکه اکنون گفته می‌شود، حدود 4 میلیون مهاجر افغانستانی مهمان ایران هستند. کشور ما با برخورداری یک درصد جمعیت جهان، دو درصد مهاجران جهان را در خود جای داده است.
عشقی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه «هضم یک مهاجر افغانستانی در کشورهای اروپایی، امری پیچیده خواهد بود» ادامه داد: به دلیل انطباق‌های فرهنگی و اجتماعی، هضم این مهاجران در ایران با سهولت بیشتری انجام می‌گیرد. ضمن آنکه، سعدی به عنوان یکی از مفاخر فرهنگی سرزمین ایران در اشعار خود با مطلع «بنی‌آدم اعضای یک پیکرند» به اصل رکین انسان‌دوستی پرداخته است.
مزایای اقتصادی حضور مهاجران افغانستانی در ایران
دبیرکل اتاق تهران در ادامه سخنان خود به مزایای اقتصادی حضور مهاجران افغانستانی در ایران اشاره کرد. او گفت: مهاجران افغانستانی در زمان بازسازی پس از جنگ تحمیلی، کمک‌های شایانی به آبادی ویرانه‌های پس از جنگ کردند. خسارات این جنگ معادل 1.2 تریلیون دلار برآورد می‌شد و البته بازسازی بزرگی پس از آن صورت گرفت. چنانکه مهاجران افغانستانی، حق بزرگی به گردن ایران دارند.
او با بیان اینکه هر 10درصد افزایش مهاجران معادل 1.5درصد به توسعه تجارت بین‌الملل کشور میزبان کمک می‌کند، افزود: مهاجران افغانستانی و عراقی نقش بسزایی در تجارت ایران ایفا می‌کنند. بنابراین، مهاجرت می‌تواند یک فرصت برای کشوری مانند ایران باشد، مشروط بر اینکه نوعی روان‌گرایی در پذیرش این مهاجران صورت گیرد. بر این اساس، اتاق تهران در تلاش است تا با همکاری تشکل‌هایی نظیر دیاران، یک بازتعریف اساسی در نقش و جایگاه مهاجران ورودی به ایران ایجاد کند. و نیز این تعریف جدید را نزد افکار عمومی و افکار سیاستمداران و تصمیم‌گیران بسط دهد.
او در ادامه با ابراز امیدواری نسبت به اینکه با افزایش درک ساکنان خاورمیانه، این منطقه روی آرامش را ببیند، گفت: امیدواریم در سایه این تحول، ملت‌ها در شرایط صلح به زیست خود ادامه دهند و مهاجرت‌ها نیز از سر جنگ و فشار نباشد.
ظرفیت بالای مهاجران
مهناز محمودی، سرپرست دفتر نمایندگی سازمان بین‌المللی مهاجرت در ایران نیز طی پیامی ویدئویی، به اهمیت توانمندسازی اقتصادی و شناخت فرصت‌ها و ظرفیت تجاری مهاجران در دوره کنونی اشاره کرد که به گفته وی، در پیمان جهانی مهاجرت که نسخه فارسی آن در دسترس است، نیز به آن توجه شده. وی یادآور شد که در این سند جامع مدیریت کلان مهاجرت، نقشه راهی برای تحقق این مهم نیز ارائه شده که می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
مهناز محمودی با تاکید بر اینکه وقوع بیماری کووید-19 علاوه بر مخاطراتی که برای بشر به همراه داشته، به درک ظرفیت مهاجران نیز تاثیر چشمگیری داشته است، افزود: تجربه‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که مهاجران از ظرفیت بالایی برخوردار هستند که در صورت شناخت آن و برطرف کردن موانع تحقق این ظرفیت‌ها، می‌توان به نتایج تاثیرگذاری از آن دست پیدا کرد.
او افزود: با توجه به حضور قابل توجه مهاجران و پناهندگان افغانستانی در ایران طی چهار دهه اخیر، تعامل میان دولت‌ها و بخش‌خصوصی دو کشور می‌تواند به تحلیل واقعی از ظرفیت‌های بالقوه حضور این مهاجران در ایران و موقعیت‌های بهینه آن برای دو طرف بینجامد.
میزبانی ایران از پناهندگان
ایوو فریسن، نماینده کمیساریای https://help.unhcr.org/iran/عالی آژانس پناهندگان سازمان ملل متحد در ایران، نیز طی پیامی ویدئویی به این همایش، ضمن قدردانی از تلاش‌های دولت و مردم ایران در طول بیش از چهار دهه گذشته در میزبانی و استقبال از پناهندگان افغانستان و عراق، تصریح کرد که ایران به عنوان کشوری که این مسولیت را در مورد کمک و حمایت از پناهندگان بسیار جدی می‌گیرد، ثابت قدم بوده و همچنان ثابت‌قدم نیز مانده‌است.
وی با بیان اینکه ورود مهاجران و پناهندگان از افغانستان به ایران به دلیل شرایط اقتصادی پیش آمده برای این کشور و نیز گسترش بیماری کرونا، روند تازه‌ای به خود گرفته‌است، یادآور شد که این کمیساریا آماده حمایت و کمک‌های بیشتر به ایران برای پذیرش و میزبانی از مهاجران افغانستانی طی سال جاری است. وی تصریح کرد که این نهاد، در این راستا حمایت بیشتری را از اعضای جامعه بین‌المللی دریافت می‌کند. از این رو، به حمایت از مقامات ایران برای ارائه خدمات اجتماعی فراگیر که شامل تسهیلات اجتماعی،آموزش و پرورش و بهداشت برای پناهندگان می‌شود، ادامه می‌دهد.
بار پناهندگان نباید فقط بر دوش ایران و پاکستان باشد
ایوو فریسن در ادامه این پیام ویدئویی، افزود: ما همچنین با ارسال پیامی قوی به جامعه بین‌المللی اعلام می‌کنیم که باید در حمایت از ایران در راستای میزبانی و پشتیبانی از پناهندگان، شاهد تقسیم بار مسولیت بین‌المللی بیشتری باشیم. ما به عنوان کمیساریا، معتقدیم که میزبانی از پناهندگان نباید به طور کل بر دوش کشورهایی مانند ایران و پاکستان باشد. بلکه این رویکرد، یک مسولیت بین‌المللی است و امیدواریم برای آن چه در زمان کنونی و چه در آینده، منابع مالی بیشتری دریافت کنیم.
کمیساریای سازمان ملل متحد در ایران در پایان، اظهار امیدواری کرد که مرزهای ایران برای پذیرش پناهندگان افغانستان همچنان باز بماند. این مهاجران نیز تا هر زمان که نیاز است در ایران بمانند. وی یادآور شد که این نهاد بین‌المللی در ایران، به حمایت و سرمایه‌گذاری خود از سرمایه‌های انسانی از جمله، تاب‌آوری، معیشت و خوداتکایی ادامه می‌دهد. او تصریح کرد که این یک سرمایه‌گذاری با احتمال بازگشت پناهندگان به افغانستان است. بنابراین ما از کارفرمایان ایرانی درخواست داریم تا پناهندگان افغانستانی را افرادی با مهارت بدانند که دارای ظرفیت‌های بالقوه‌ای هستند.
فرصت‌های اقتصادی حضور مهاجران برای ایران
در پانل نخست این رویداد، موضوع فرصت‌های اقتصادی حضور مهاجران برای ایران، محور قرار گرفت. اعضای این پانل که بهمن عشقی، دبیرکل اتاق تهران، محسن ابراهیمی مدیرکل اداره اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی، میرابوطالب بدری مدیرکل دفتر توسعه صادرات محصولات صنعتی و معدنی سازمان توسعه تجارت ایران و، امیر علیجانی رئیس اداره جذب سرمایه‌گذاری خارجی سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، بودند پیرامون این موضوع به طرح دیدگاه‌های خود پرداختند و به پرسش‌های مطرح شده از سوی اتباع افغانستانی حاضر در همایش ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری مهاجران، پاسخ دادند.
حضور یک میلیون تبعه افغانستانی در بازار کار ایران
مدیرکل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی در این پانل، ابتدا به داده‌های یک پژوهش صورت گرفته، اشاره کرد و گفت: بر اساس این مطالعه، حدود 86 درصد مهاجران افغانستان با هدف معیشت و اشتغال و حدود 10 درصد از این مهاجران نیز به منظور حضور در ایران و سپس مهاجرت به سایر کشورها به ایران آمده‌اند.
محسن ابراهیمی سپس به مقررات و الزامات سخت‌گیرانه در وزارت تعاون،کار و رفاه اجتماعی برای اشتغال مهاجران در کشور، اشاره کرد و افزود: در حال حاضر بیش از یک میلیون از اتباع افغانستان، در ایران مشغول به کار هستند و آخرین آمار نشان می‌دهد که از این میزان، تقریبا 300 هزار نفر پروانه اشتغال به کار دارند و تحت پوشش قوانین کار در ایران هستند و حدود 700 هزار نفر از این مهاجران به صورت غیررسمی در ایران مشغول به کار و فعالیت هستند.
آموزش فنی و حرفه‌ای مهاجران افغانستانی در ایران
وی با بیان اینکه تاکنون 21 هزار نفر از اتباع افغانستان در ایران، در دوره‌های مهارت‌افزایی در سازمان فنی و حرفه‌ای کشور آموزش دیده‌اند، افزود: تمامی 300 هزار نفر تبعه افغانستانی افغانستانی که دارای پروانه اشتغال به کار هستند، تحت پوشش بیمه اجباری حوادث قرار دارند، در حالی که بخشی از آنان بازنشسته شده و در حال حاضر حقوق بازنشستگی دریافت می‌کنند و تعداد زیادی از این اتباع افغانستان نیز در ایران کارفرما شده‌اند.
ابراهیمی با اشاره به اینکه در ایران، تصور غالب مردم بر این است که نیروی کار افغان، فرصت‌های کار را برای کارگر و نیروی کار بومی و ایرانی، اشغال کرده‌است، افزود: در این رابطه، دولت با فشار از سوی افکار عمومی مواجه است، در حالی که باید در این رابطه فرهنگ‌سازی مناسب صورت گیرد چرا که در حال حاضر، بخش زیادی از واحدهای تولیدی در کلانشهرها و شهرک‌های صنعتی کشور، فاقد نیروی کار بومی است و کارگر ایرانی به واسطه دستمزد پایین، تمایلی به فعالیت در این بخش‌ها ندارد.
وارد کردن نیروی کار جدید افغانستانی برای پروژه نهضت مسکن
مدیرکل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، سپس به وجود برخی تسهیلات و قوانین ویژه اتباع خارجی در ایران، اشاره کرد و در این رابطه افزود: در حال حاضر، به هر تبعه خارجی که به میزان 30 هزار دلار صادرات از ایران به کشور خود داشته باشد، پروانه کار و اقامت در ایران اعطا می‌شود.
ابراهیمی سپس به نهضت ساخت یک میلیون واحد مسکن در سال، در ایران اشاره کرد که از جمله برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی در دولت سیزدهم است. وی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود با شروع این نهضت در کشور، با دو چالش نرخ دستمزد نیروی کار در بخش ساختمان و نیز مصالح مورد نیاز ساختمانی، مواجه شویم، افزود: با دولت مستقر در افغانستان در حال مذاکره و توافق هستیم تا برای تامین کارگر در پروژه‌های نهضت مسکن در کشور، اتباع افغانستانی با اعطای ویزای کار از این کشور بیاوریم، البته اولویت با اتباع افغانستانی است که در داخل کشور مستقر هستند.
وی سپس افزود: همچنین به افراد خارجی که دارای امکانات و نخبه هستند، اگر خودشان را آن سوی مرز به ما معرفی کرده و توانمندی خود را اثبات کنند، ویزای کار می‌دهیم. ابراهیمی همچنین افزود: به اتباع خارجی که دارای ثروت و سرمایه هستند، در صورتی که اثبات کنند سرمایه خود را در کشور برای کارآفرینی صرف خواهند کرد، سهام شرکت‌های بزرگ را واگذار می‌کنیم.
نیروی کار افغانستانی رقیب کارگر ایرانی نیست
مدیرکل دفتر توسعه صادرات محصولات صنعتی و معدنی سازمان توسعه تجارت ایران نیز در این پانل، در سخنانی، این نظریه و باور عمومی را که مهاجران افغانستانی در ایران به رقیبی جدی برای نیروی کار بومی تبدیل شده‌اند، رد کرد و گفت: در مطالعه‌ای که از سوی سازمان بین‌المللی کار صورت گرفته و 10 کشور در حال توسعه مورد بررسی قرار گرفته، نشان داده شده که مهاجران و پناهجویان، هیچ تاثیری بر اشتغال و اشغال نیروی کار این کشورها نداشته‌اند، از این رو در ایران نیز این‌گونه نیست که اتباع افغانستان، جای کارگران ایرانی در داخل کشور را تنگ کرده باشند.
میرابوطالب بدری افزود: آنچه که مشخص است و تجربه در داخل کشور نیز گواه می‌دهد، مهاجران غیرماهر که عمدتا از افغانستان هستند، به بخش‌هایی از فعالیت‌ها در ایران ورود پیدا کرده‌اند که نیروی کار محلی علاقه‌ای به حضور در آن بخش‌ها نداشته‌است.
وی سپس با اشاره به اینکه طی سال‌های اخیر، روند بازگشت مهاجران افغانستان از ایران به کشورشان تسریع شده، افزود: این اتفاق باعث شده‌است که نگرانی‌هایی برای جایگزینی این بخش از نیروی کار فعال و کارگر ساده، در برخی صنایع و همچنین بخش روستایی و کشاورزی کشور به طور جدی احساس شود.
حجم ۳۰ درصدی افغانستان از صادرات ایران
بدری سپس با بیان اینکه حدود 30 تا 40 درصد از صادرات ایران به افغانستان، توسط مهاجران افغانستانی مقیم در کشور، صورت می‌گیرد، افزود: این افراد به خوبی بازار و نیازهای افغانستان را می‌شناسند و برای بازگشت ارز صادراتی به داخل کشور نیز به خوبی می‌دانند چگونه عمل کنند.
وی با اشاره به اینکه در افق 1404 کشور، صادرات 70 میلیارد دلاری هدفگذاری شده‌است، افزود: برای دستیابی به این هدف، روی فعالیت و توانمندی مهاجران مقیم از کشورهای همسایه حساب ویژه باز کرده‌ایم و روند شناسایی این افراد نیز در سازمان توسعه تجارت آغاز شده‌است.
تشویق به ماندگاری سرمایه‌گذاران در ایران
رئیس اداره جذب سرمایه‌گذاری خارجی سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران نیز در این نشست، در سخنانی با تاکید بر اینکه در این سازمان تلاش شده‌است تا سرمایه‌گذاران خارجی که در کشور هستند، تشویق و راضی به ماندن شوند، گفت: یکی از برنامه‌های سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران، رفع مشکلات مربوط به اقامت طولانی‌مدت سرمایه‌گذاران و مهاجران دارای سرمایه است.
امیر علیجانی، همچنین تصریح کرد که در این سازمان ارتباط با اتباع افغانستان که در ایران صاحب کسبوکار و دارای سرمایه و ایده هستند، در اولویت قرار دارد و طی راهکارهایی به دنبال آن هستیم تا موانع سرمایه‌گذاری این افراد در کشور برطرف شود.
تشکیل تشکل تجار غیرایرانی در اتاق تهران
دبیرکل اتاق تهران هم در این پانل، از تلاش این اتاق برای تشکیل و راه‌اندازی تشکل تجار غیرایرانی مقیم، خبر داد و با دعوت از تجار و سرمایه‌گذاران افغانستانی برای حضور در این تشکل پس از راه‌اندازی آن، تصریح کرد که این انجمن، ابزاری کارساز برای گفت‌‌وگو و تعامل بهینه با حاکمیت و دولت برای رفع مشکلات کارآفرینان مهاجر مقیم در ایران خواهد بود.
بهمن عشقی، با بیان اینکه در سایه فعالیت این تشکل اقتصادی در اتاق تهران، به حاکمیت در ایران گوشزد خواهد شد که حضور اتباع مهاجر در ایران، یک فرصت است، افزود: یکی از دلایل عمده اعمال تحریم علیه ایران، بی اثر بودن حضور ایران در اقتصاد جهانی است در حالی که اگر حتی از زمان امضای برجام، ورود سرمایه‌گذاران خارجی به ایران و ماندگاری آنان در بازار، به طور جدی در دستورکار دولت و حاکمیت قرار می‌گرفت، تحریم‌هایی که رئیس جمهور سابق ایالات متحده آمریکا علیه ایران و خارج از چارچوب‌های برجام، اعمال کرد به راحتی مقدور و امکان‌پذیر نبود.
دبیرکل اتاق تهران، سپس افزود: در صورتی که تجار بزرگ افغان، در ایران اقدام به تاسیس شرکت مدیریت صادرات ویژه بازار افغانستان، کنند اتاق تهران از این گونه بنگاه‌های اقتصادی تمام قد حمایت خواهد کرد و نسبت به صدور کارت بازرگانی به این شرکت، اقدام خواهیم کرد.
چهار میلیون مهاجر در ایران
در ادامه این جلسه، پیمان حقیقت‌طلب، مدیر پژوهشی انجمن دیاران، طی گزارشی به دستاوردهای این انجمن اشاره کرد. او با اشاره به اینکه، طبق آخرین آمارهای سازمان ملل، جمعیت مهاجران حاضر در ایران 4 میلیون نفر است، عنوان کرد که از این تعداد حدود یک میلیون و 386 هزار نفر دارای مدرک اقامتی قانونی و مابقی بدون مدرک هستند.
حقیقت‌طلب با بیان این که مهاجران افغانستانی در ایران یا مقیم هستند یا کارگران فصلی یا تازه‌وارد، ادامه داد: مهاجران تازه وارد به گروهی از مهاجران اطلاق می‌شود که پس از تسلط طالبان بر این کشور به سمت ایران عزیمت کرده‌اند. چنانکه گفته می‌شود روزانه حدود 4 الی 5 هزار مهاجر افغانی به صورت غیررسمی وارد ایران می‌شوند و در پنج ماه اخیر 515 هزار مهاجر افغانستانی از اقشار مختلف به صورت رسمی وارد ایران شده‌اند. همچنین میزان اخراج مهاجران بدون مدرک از ابتدای سال 2021 به حدود 900 هزار نفر رسیده است.
او در بخش دیگری از سخنانش به فعالیت‌های انجمن دیاران اشاره کرد و گفت که اصلاح قانون «تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی»، «راه‌اندازی سامانه همکاری با متخصصان و کارآفرینان بین‌المللی» و «بهبود قوانین سازوکارهای جذب دانشجویان بین‌المللی در ایران» از جمله اقدامات این انجمن بوده است.
تجار مهاجر افغانستانی در ایران با چه مشکلاتی مواجه هستند؟
در ادامه همایش ظرفیت های اقتصادی و تجاری مهاجران، پانل دوم با موضوع بررسی مسایل و مشکلات تجار مهاجر در ایران آغاز شد. محمدرضا نجفی‌منش، رئیس کمیسیون بهبود محیط کسب وکار و رفع موانع تولید اتاق تهران که مدیریت این پانل را برعهده داشت، در سخنانی به کمبود نیروی کار در صنایع ایران اشاره و عنوان کرد که در حال حاضر استان سمنان به 5 هزار نیروی کار نیاز دارد و سایر استان‌ها نیز با این معضل دست به گریبان هستند. او گفت که بخش خصوصی به دنبال آن است که با هماهنگی نهادهای دولتی و حاکمیتی بتواند کمبود نیروی کار خود را از طریق به کارگیری نیروی کار مهاجر و به‌ویژه کارگران افغانستانی جبران کند.
در ادامه امیرهوشنگ امینی، عضو هیات مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و افغانستان نیز با اشاره به روابط دیرینه ایران و افغانستان گفت که این دو کشور دارای مردمانی مسلمان و با فرهنگ مشترک هستند و موقعیت ممتازی برای همکاری‌های دوجانبه فراهم است.
تجار عراقی می‌خواستند ایران را پایگاه تجاری خود برگزینند
همچنین جهانبخش سنجابی، دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق، به نقش مهاجران در توسعه اقتصادی کشورها پرداخت و گفت: در حال حاضر مراودات تجاری ایران و عراق در موقعیت مناسبی است؛ هرچند که هدفگذاری‌ها مبتنی بر این است که سهم ایران در بازار عراق به 25 درصد برسد و سطح مناسبات تجاری به 20 میلیارد دلار افزایش پیدا کند.
او سپس با اشاره به اینکه فرصت‌های مهاجرت در ایران مورد توجه قرار نگرفته است، گفت: بسیاری از مهاجران عراقی تمایل داشتند که از ایران به عنوان پایگاه تجاری خود بهره‌برداری کنند. اما به دلیل فراهم نبودن بسترها، آنان اکنون کشورهایی نظیر اردن و ترکیه را به عنوان پایگاه تجاری خود برگزیده‌اند. از این رو برای استفاده از ظرفیت مهاجران باید به این مقوله نگرش فرصت‌محور داشت. در عین حال، تسهیل مقررات و کنار گذاشتن تعارفات را در دستور کار قرار داد.
دبیرکل اتاق مشترک ایران و عراق همچنین این پیشنهاد را مطرح کرد که اتاق بازرگانی تهران، موضوع رفع موانع فعالیت سرمایه‌گذاران مهاجر در ایران را از طریق رایزنی با مقامات ارشد و دستگاه‌های حاکمیتی دنبال کند.
نگذارید سرمایه مهاجران از ایران خارج شود
محمد حنیف مسعودی، عضو هیات مدیره اتاق مشترک اتاق ایران و افغانستان به عنوان دیگر عضو این پانل، سخنان خود را به «نگرانی‌ها و دغدغه‌های تجار مهاجر افغانستانی در ایران» معطوف کرد و گفت: تجار افغانی پول دارند اما این پول در اختیارشان نیست. آنها کارخانه دارند اما این کارخانه به نامشان نیست. تصور کنید که یک تاجر افغانستانی، 20 سال پیش با 20 میلیون تومان خانه‌ای خریداری کرده. آن را در مالکیت دوستان ایرانی خود قرار داده است. اکنون ارزش این خانه به 10 میلیارد تومان رسیده است. در این شرایط چه تضمینی وجود دارد که این سرمایه به این تاجر بازگردانده شود؟ تاجر افغانی در ایران نگران سرمایه خود است.
او گفت: همچنین گفته می‌شود که تجار افغانی می‌توانند ظرف 48 ساعت در ایران شرکت به ثبت برسانند. اما پس از ثبت شرکت مشکلات آغاز می‌شود. چرا که صاحبان این شرکت‌ها باید نیروی کار ایرانی را به کار بگیرند. در حالی که کارگران ایرانی، حاضر به اشتغال در برخی مشاغل نیستند.
مسعودی در ادامه با اشاره به فرمان مقام معظم رهبری مبنی بر اجازه تحصیل اتباع افغانی در ایران گفت: با وجود این فرمان، باز هم در ثبت‌نام فرزندان خود در مدارس ایران دچار مشکل هستیم. در عین حال، فرزندان ما با وجود کارت اقامت و صرف هزینه، پس از چهار سال تحصیل در مقطع کارشناسی، برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد باید وارد افغانستان شوند و با ویزای تحصیلی نسبت به تحصیل در این مقاطع در ایران اقدام کنند.
نگرانی‌های تجار افغانستانی
او در ادامه گفت: ما را از این نگرانی‌ها خلاص کنید؛ بعید نیست که اگر فشارها افزایش پیدا کند، مانند بسیاری از تاجران مهاجر که سرمایه خود را به دیگر کشورها بردند، سرمایه‌های باقیمانده نیز از ایران خارج شود. البته ما قدردان جمهور اسلامی ایران هستیم. در زمان وقوع تنش‌های سیاسی اخیر، هیچ کشوری به ما کمک نکرد اما ایران آغوش خود را به روی مهاجران افغانستانی گشود. در این مقطع، سرمایه‌های بسیاری وارد ایران شده است. از این فرصت استفاده کنید و قوانین دست و پاگیر را از مقابل تاجران و سرمایه‌گذاران بردارید و نگذارید سرمایه‌ها از اینجا برود.
مسعودی در ادامه با اشاره به اینکه هر تاجر مهاجر افغانستان در ایران می‌تواند بیش از 200 هزار دلار از ایران کالا صادر کند، به مشکلات دریافت کارت بازرگانی و نوع مواجهه تولیدکنندگان ایرانی با تاجران افغانستانی اشاره کرد. او با انتقاد از اعمال تبعیض در تعیین حقوق و بیمه کارگران ایرانی و افغانی گفت: تاجر افغانستان، بار می‌خرد نگران است. کالا صادر می‌کند، نگران است. این تاجران از صبح تا شب نگران هستند.
عضو هیات مدیره اتاق مشترک اتاق ایران و افغانستان در ادامه از اتاق تهران درخواست کرد که شرایط را برای کسب وکار مهاجران افغانستانی تسهیل کند.
کارگروه ویژه بررسی مشکلات سرمایه‌گذاران افغان
در ادامه، محمدرضا نجفی‌منش با اشاره به تشکیل کارگروهی ویژه در کمیسیون بهبود محیط کسب وکار و رفع موانع تولید اتاق تهران برای رسیدگی به مشکلات سرمایه‌گذاران و نیروی کار افغانستانی اعلام کرد که پیگیری‌ها و مکاتباتی با مقامات دولتی و حاکمیتی برای رسیدگی به این مسایل در شرف انجام است.
در پایان این پانل نیز سیدجلال آل‌مناف که نمایندگی از یکی از شرکت‌های مدیریت صادرات در این پانل حضور یافته بود، عنوان کرد که مقامات دولتی به عنوان میزبان مهاجران باید به دنبال رفع مشکلات آنان باشند. او گفت که مقامات دولتی باید بسترهایی را برای استفاده از ظرفیت مهاجران فراهم کنند.
در پایان همایش ظرفیت های اقتصادی و تجاری مهاجران، معاون امور بین‌الملل اتاق تهران، با اشاره به سخنان رئیس‌جمهوری در یزد، مبنی بر تشکیل سازمان مهاجران، نسبت به تسهیل امور مهاجران در قالب این سازمان ابراز امیدواری کرد و گفت: موضوعات مطرح شده در این همایش از طریق رایزنی با نهادهای حاکمیتی و دولتی مورد پیگیری قرار خواهد گرفت.
حسام‌الدین حلاج همچنین از فعالان اقتصادی مهاجر افغانستانی درخواست کرد که اطلاعاتی در مورد رشته فعالیت‌های خود به اتاق بازرگانی تهران ارائه کنند تا این اطلاعات در پیگیری رفع مشکلات آنها مورد استفاده قرار گیرد.
منبع
