شهریور ۲۲, ۱۴۰۳ ۳:۵۳ بعد از ظهر
صادرات به افغانستان را یاد بگیریم
گزارشی از رویداد مهارتافزایی صادرات به افغانستان (ایدکا)
در مرداد ماه امسال مصاحبهی تلویزیونی ابراهیم شیبانی، رئیس اسبق بانک مرکزی ایران در یکی از شبکههای تلویزیونی خبرساز شد. جایی که در آن ابراهیم شیبانی با ارائهی آمار صادرات ایران اعلام کرد که صادرات غیرنفتی ایران به کشور افغانستان سه برابر صادرات ایران به کل کشورهای اتحادیهی اروپا است.
در سال ۲۰۱۸ ایران به کل ۲۷ کشور اتحادیهی اروپا ۹۴۵۳ میلیون یورو صادرات داشت که ۸۷۰۰ میلیون یوروی آن صادرات نفتی بود و کمتر از ۱ میلیارد یوروی آن صادرات غیرنفتی بود. در صورتی که در همین سال ایران به کشور افغانستان حدود ۳میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشت. او در این برنامه از نگاه کلیشهای ایرانیان به مهاجران حاضر در ایران انتقاد کرده بود و گفته بود علاوه بر صادرات، بسیاری از افغانستانیها به دلیل ناامنی کشورشان در ایران به سرمایهگذاری روی آوردهاند.
حدود نیمی از مهاجران کشور افغانستان در ایران ساکن هستند. اما با این حال سهم بازار ایران از واردات کشور افغانستان حدود ۳۰درصد و یک سوم بازار این کشور است. تحولات اخیر بازارهای ارزی ایران، مزیت رقابتی کالاهای ایران برای صادرات را افزایش داده است.
در چنین شرایطی بود که اولین رویداد «مهارتافزایی برای صادرات به افغانستان» در روزهای ۹ تا ۱۴ شهریور برگزار شد. مرکز نوآوری و توسعه صادرات با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، ستاد فناوریهای نرم و هویتساز ریاست جمهوری، باشگاه کارآفرینی تیوان و چند نهاد دیگر برگزارکنندهی این رویداد بودند.
شوق یاد گرفتن اصول صادرات
طرشت، خیابان تیموری، پلاک ۱۸۰، پژوهشکدهی انرژی دانشگاه شریف: محل برگزاری ایدکا، رویداد مهارتافزایی برای صادرات به افغانستان. توی پوستر برنامه نوشته بودند که اولویت با مهاجران است. اکثر شرکتکنندهها جوانهای افغانستانی بودند. نسل دوم مهاجران حاضر در ایران و همهشان دانشجوی دانشگاههای مختلف ایران. توانمندسازی مهاجران برای صادرات کالا از سرزمینی که محل زندگیشان بود به سرزمین پدری و مادریشان از اهداف رویداد ایدکا بود. بینشان جوانهای ایرانی جویای کسب و کار و صادرات هم بودند.
روز آخر رویداد بود، روز پنجم. ولی شرکتکنندهها هنوز مشتاق بودند و اثری از خستگی در چهرهشان دیده نمیشد. دو روز اول را در کلاسهای خانم سپهری شرکت کرده بودند و شخصیتشناسی و ارزش پیشنهادی و شناخت از مشتری را یاد گرفته بودند. در روز سوم از عماد خیاطی (مشاور مطالعات اقتصادی اتاق بازرگانی مازندران) تحقیقات بازار و انتخاب استراتژی ورود به بازار را یاد گرفته بودند و سومین استادشان آقای حسان اعتمادی مشغول تدریس بازاریابی و تبلیغات بود.
در روز آخر یک صادرکنندهی موفق هم به کلاسشان آمده بود: سمیعالله سلطانی. مهاجر افغانستانی موفقی که در ایران توانسته بود کسب و کار تولید کیف را راهاندازی کند و بعد از چند سال به افغانستان هم کیف صادر کند. شرکتکنندهها سوالهای زیادی از او داشتند. این که برای شناخت بازار افغانستان چه کارهایی کرده بود. کالای ورودی به بازار افغانستان چه ویژگیهایی باید داشته باشد و…
سمیع سلطانی از صداقت گفته بود و این که چون ایران و افغانستان از نظر فرهنگی مشابه هماند، تفاوت زیادی هم در سلیقهی بازارشان وجود ندارد. اما مسئلهی مهم صداقت است. این که اگر با طرف افغانستانی قراردادی بستی به آن پایبند باشی و کمفروشی نکنی. اگر کالایت ارزان است با صداقت بگویی که چرا ارزان است. اگر گران است با صداقت بگویی که چرا گران است.
رقابت برای مرحلهی دوم
حدود ۵۰ نفر در این رویداد شرکت کرده بودند. خیلیهایشان از شهرهای دور از تهران آمده بودند. پژوهشگاه سیاستگذاری شریف میزبان برگزاری این رویداد بود. دانشگاه صنعتی امیرکبیر نیز همکاری کرده بود و خوابگاههای خود را در چند روز برگزار رویداد در اختیار شرکتکنندگان غیرتهرانی قرار داده بود.
در ۴ روز اول رویداد شرکتکنندگان، اصول کلی صادرات و شناخت بازارها را یاد گرفته بودند. در دو روز آخر علاوه بر شرکت در کلاسهای بازاریابی یک کار حساس دیگر هم داشتند: مصاحبه.
ایدکا یک رویداد سه مرحلهای است. در مرحلهی اول آن شرکتکنندگان اصول کلی بازاریابی و صادرات را یاد میگیرند. در مرحلهی دوم از بین شرکتکنندگان مرحلهی اول فقط ۱۰ نفر برگزیده میشوند. آن ۱۰ نفر در مرحلهی دوم که در مهرماه برگزار خواهد شد ویژگیهای بازارهای افغانستان را یاد میگیرند و از بین آن ۱۰ نفر هم ۳ نفر برگزیده میشوند تا همراه با یک بازاریاب حرفهای به افغانستان سفر کنند و دورهی کارآموزی در یک بازار واقعی را تجربه کنند.
محمد عنبرستانی، بیزینس کوچ شرکت افق کوروش و مدیر پروژهي موسسهی میزان و مدیر عملیات کانال تپسی مسئول مصاحبه با تک تک شرکتکنندهها بود. حین برگزاری کلاسها یا در زمانهای استراحت شرکتکنندهها به اتاق خالی کنار کلاسشان میرفتند و در مورد چیزهایی که در دوره یاد گرفته بودند و ایدههای صادراتیشان با عنبرستانی مصاحبه میکردند.
جایزهی ایدکا برای نفرات برتر دوره، کمکهزینهی سفر به افغانستان برای کارآموزی در بازارهای آن کشور است. جایزهای که با توجه به بالا بودن هزینههای رفت و آمد به افغانستان و کسب تجربه برای بسیاری از شرکتکنندگان یک انگیزهی بسیار بالا بود.
عصر پنجشنبه بود که دورهی اول آموزشهای مهارتافزایی برای صادرات به افغانستان تمام شد. شرکتکنندهها ایدههای مختلفی برای صادرات کالا از ایران به افغانستان ارائه دادند و سعی کردند از مشاورهی خبرگان صادرات استفاده کنند. مرحلهی دوم این رویداد در مهر ماه برگزار میشود.
