آذر ۱۹, ۱۴۰۳ ۲:۰۵ بعد از ظهر
محرومیت اتباع خارجی از خدمات بانکی و مالی در ایران
روایتی از محرومیت مهاجران از خدمات بانکی در ایران:
در جهان امروز، مهاجرت بیش از هر زمانی در تاریخ بشریت، روی کره‌ی زمین اتفاق می‌افتد و کشورهای مختلف با ابعاد گوناگون مسئله‌ی ورود و خروج مهاجران روبه‌رو هستند. ٨٨ درصد از جمعیت امارات متحده عربی، یک‌سوم از جمعیت کشورهای قطر و کویت و 22 درصد از جمعیت کشور کانادا را مهاجران تشکیل داده‌اند. همچنین جمعیت مهاجران در کشورهای اروپایی قابل توجه است. برای مثال 18 درصد جمعیت کشورهای اتریش و سوئد، 16 درصد جمعیت کشور ایرلند، 15 درصد جمعیت کشور آلمان، 13 درصد جمعیت کشور انگلستان و 10 درصد جمعیت کشور ایتالیا مهاجران تشکیل می‌دهند.
حضور جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک کشور باثبات و امن در منطقه‌ای پرتنش و بروز بحران‌های متعدد در کشورهای جهان اسلام (خصوصاً همسایگان ایران)، سبب شده تا مهاجرت به ایران، همواره به‌عنوان یکی از گزینه‌های مطرح برای مردم برخی از کشورهای منطقه، مدنظر باشد. به عبارت دیگر، شرایط نامساعد زندگی و وقوع جنگ در کشورهای منطقه (افغانستان، عراق، سوریه و …) از یکسو و اشتراکات مذهبی، فرهنگی و نزدیکی جغرافیایی از سوی دیگر سبب شده است تا کشور ایران در دوره‌های متعددی پذیرای موج گسترده‌ای از مهاجران باشد؛ به‌گونه‌ای که در حال حاضر شاهد حضور بیش از 3 میلیون مهاجر در کشور هستیم. حضور مهاجران در ایران با مشکلاتی همراه بوده است. یکی از این مشکلات عدم ارائه خدمات بانکداری مناسب به مهاجران است.
طبق آمارهای سازمان ملل متحد در سال 2015 حدود 1میلیون و 123 هزار نفر از ایرانیان در خارج از مرزهای کشور زندگی می‌کردند؛ درحالی‌که ایران میزبان حدود 2 میلیون و 726هزار نفر مهاجر، از سایر کشورها بود. 1.1 درصد از کل جمعیت مهاجر دنیا در کشور ایران ساکن بودند؛ که از این منظر ایران 21مین کشور جهان است. آمار دقیق تعداد مهاجران در کشور بسيار متفاوت است. سازمان جهاني مهاجرت تعداد آنان را حدود 2ميليون 649 هزار نفر اعلام كرده است؛ وزارت كشور اين تعداد را بيش از 3 ميليون نفر می‌داند و سازمان ملی آمار ایران با سرشماری نفوس و مسکن سال 1395 نیز این عدد را 1.6 میلیون نفر گزارش کرده است.
مهاجرانی که در ایران زندگی می‌کنند، از نظر مدارک هویتی انواع مختلفی دارند؛ بخشی از مهاجران به دلایل مختلفی از قبیل جنگ و … به کشور پناهنده شده‌اند و از اولین حضور آن‌ها در کشور حدود 40 سال می‌گذرد. تعداد این اشخاص در حال حاضر حدود 1 میلیون نفر است و آن‌ها از مشکلات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی زیادی رنج می‌برند. از مشکلات اجتماعی آن‌ها می‌توان به عدم دریافت خدمات عمومی و اجتماعی اشاره کرد. از مهم‌ترین خدمات عمومی که امروزه تقریباً مورد نیاز تمامی شهروندان است، خدمات بانکی است؛ موضوعی که در حال حاضر مطابق دستورالعمل‌های شناسایی اشخاص خارجی به اتباع خارجی دارای کارت آمایش، کارت هویت ویژه و دفترچه پناهندگی خدمات الکترونیکی مانند کارت بانکی اعطا نمی‌شود.
1.فرصت‌های موجود در ارائه خدمات بانکی به مهاجران
1.استفاده از جریان‌های مالي اين جمعيت بزرگ در سيستم بانكداري ايران
مهاجران افغانستاني در ايران بالاترين ميزان مشاركت اقتصادي را دارا هستند. اين جمعيت در خاك ايران ساكن هستند. خيلي از آنان در خاك ايران به دنيا آمده‌اند. در ايران مشغول فعالیت‌های اقتصادي هستند و گردش مالی‌های گوناگوني دارند. خيل عظيمي از اين جمعيت در ايران به كارهايي می‌پردازند كه نيروهاي كار ايراني قادر به انجام آن كارها نيستند. در نتيجه طبق قانون عرضه و تقاضا درآمدهاي نسبتاً بالايي دارند. اگر آنان بتوانند در بانک‌های ايراني به سهولت حساب باز كنند و از خدمات الكترونيكي و ساير تسهيلات استفاده كنند مطمئناً کلیه‌ی گردش‌های مالي خود را از طريق بانک‌ها انجام خواهند داد و حداقل فایده‌ی اين كار بالا رفتن نقدينگي در اختيار بانک‌ها است.
اگر حدود دو میلیون مهاجر در ایران در حال اشتغال باشند و گردش مالی ماهانه هر کدام از آن‌ها را به‌طور متوسط 1میلیون تومان هم در نظر بگيريم سالانه بيش از 24000 ميليارد تومان گردش مالي اين مهاجران برای بانک‌ها به‌حساب می‌آید. اين بدين معناست كه در صورت عدم ارائه‌ی خدمات بانكي به مهاجران، اين مبلغ خارج از چهارچوب نظام بانكي به گردش در می‌آید.
2.استفاده از وجوهات ارسالي مهاجران در سيستم بانكي
خانواده‌ی بعضي از مهاجران حاضر در ايران ساكن افغانستان هستند. اين مهاجران در خاك ايران كار می‌کنند و بخشي از درآمد خود را به‌صورت پس انداز به افغانستان ارسال می‌کنند. مطابق آمارها میزان مبالغ ارسال شده از ایران که عمدتاً توسط افغانستانی‌ها بوده در سال 2016 بالغ بر 300 میلیون دلار بوده است اما ارسال وجوهات مالي(Remittance) به افغانستان براي مهاجران حاضر در ايران بسيار پر ریسک است. چون آنان پول را به‌صورت نقد و يا از طرقي خارج از نظارت نظام بانكي به افغانستان ارسال می‌کنند. در حالي كه نظام بانكي ايران با ارائه‌ی خدمات مالي می‌تواند ارسال اين وجوهات را به عهده بگيرد و از كارمزد آن نیز بهره‌مند شود.
3.فراهم آوردن امكان بهبود صادرات براي كشور ايران
بسياري از مهاجران ساكن در ايران با اقوام خود در كشور افغانستان در ارتباط‌اند. اقوام اين افراد در افغانستان نيازهاي كالايي خود را به مهاجران حاضر در ايران اعلام می‌کنند و اين مهاجران كالاهاي ايراني را در سطح خرد خريداري و به افغانستان ارسال می‌کنند. در صورت محدود شدن امكان استفاده از خدمات بانکی ممکن است حجم اين نوع ارسالات و در نتیجه صادرات كاهش پيدا کند. در حال حاضر صادرات ایران به افغانستان حدود 2 میلیارد دلار می‌باشد که با تسهیل در شرایط ببین المللی بانکی بین دو کشور این عدد می‌تواند افزایش پیدا کند.
4.امکان قاعده گذاری بر جریان‌های مالی و اقتصادی
آگاهی از مبدأ و مقصد تراکنش‌ها، امکان رهگیری و تقاطع اطلاعات از مهم‌ترین دستاوردهای ارائه خدمات بانکی به اتباع خارجی و مهاجران ساکن در ایران است. اینکه چه فردی از چه شهری، چه بانکی، چه مبلغی را به حساب فرد دیگری در یک منطقه دیگر واریز کرده است قطعاً مهم و پیشگیرانه است. در حال حاضر اما هیچ اطلاعی از نحوه جریان‌ها و تراکنش‌های مالی مهاجران در دسترس نیست. اگر جامعه مهاجر و اتباع خارجی وارد سیستم بانکی شوند به‌آسانی و با ایجاد قوانین و قواعد کلی می‌توان آن‌ها را کنترل و جهت‌دهی کرد. تعیین سقف انتقال، برداشت و وضع محدودیت‌های جغرافیایی از مواردی است که کمک زیادی به کاهش سرعت انتقالات، افزایش اطلاعات امنیتی و ریسک‌های احتمالی میکند.
2.جمع بندی
پیشنهاد می‌شود با اصلاح برخی فرایندها و استفاده از راهکارهای مبتنی بر تئوری بازی‌ها و طراحی مکانیزم، نظارت بر اشخاص خارجی صورت گرفته و آن‌ها به سمتی هدایت شوند که در جهت منافع کشور از ظرفیت‌های آن‌ها استفاده گردد. به عبارت دیگر ضمن افزایش اثر بخشی نظارت بر اتباع خارجی توأم با حفظ کرامت انسانی آن‌ها، هزینه‌های این نظارت کاهش داده شده و از ظرفیت‌های مهاجران در جهت اهداف کشور استفاده شود. در همین راستا فرایند زیر، جهت اجرا پیشنهاد می‌شود: دستورالعمل‌های شناسایی اشخاص خارجی ذیل قانون پول شویی اصلاح شود. به صورتی که برای اشخاص خارجی دارای انواع گذرنامه و مجوز اقامت در کشور بیش از شش ماه، کارت آمایش، کارت هویت ویژه، دفترچه پناهندگی و دفترچه اقامت، تمامی خدمات بانکی صورت گیرد.
جمهوری اسلامی اینقدر دم از اسلام ناب محمدی نزند اسلام ناب محمدی در ان نژاد پرستی نیست ،کجای اسلام امده است که به یک مهاجری که چهل سال در این مملکت زندگی میکند نمیتوانید کارت بانکی بدهید حتما در جایی از قران امده که ما خبر نداریم ،این برخورد تحقیر امیز حکومت ایران با مهاجرین اصلا قابل تحمل نیست ،هر بانکی برای خودش قانون دارد و همه موافق القول میگویند بخشنامه نیامده ، واقعا برای چنین حکومتی متاسفم که در بخش کارت بانکی نمیتواند مدیریت کند .