دی ۲۷, ۱۴۰۳ ۱۱:۱۷ بعد از ظهر
سیاست های دیاسپورایی ترکیه
مروری بر سیاست های دیاسپورایی ترکیه
در حال حاضر حدود ۵ میلیون نفر از اتباع ترکیه در خارج از این کشور و در اتحادیهی اروپا زندگی میکنند. ترکیه دارای جوامع مهاجر بسیاری در خارج از کشور (دایاسپورا) و همچنین دارای جوامعی با ریشههای هویتی مختلف است. اتباع غیرترکی که در داخل مرزهای آن ساکن هستند و احساس میکنند با ایالت ها یا مناطق دیگر مرتبط هستند. بسیاری از این جوامع از زمان پیدایش ترکیه در دهه 1920 توسط دولت-ملت مدرن ترکیه نادیده گرفته شده یا با سوءظن به آنها نگاه شده است. اما اخیراً ترکیه شهروندان خود در خارج از کشور و جوامع دایاسپورا را در داخل “کشف” کرده است. به نظر میرسد این توجه، به طور علّی با جاهطلبیهای رو به رشد ترکیه و تواناییهایش در “قدرت نرم” مرتبط باشد.
ذیل حزب عدالت و توسعه، در سال 2010 تلاشها برای یک سیاست هماهنگ دیاسپوایی به اوج خود رسید. سیاست خارجی ترکیه و تأثیرات مطلوب و واقعی آن بر جوامع دایاسپورای ترکیه با سازماندهی ترکهای خارج از کشور شکل جدید به خود گرفت. آیا این یک «سیاست جدید دایاسپورا» است که در جهت افزایش نفوذ ترکیه در خارج طراحی شده یا تلاشی است برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان ترکیهای، که اغلب در کشورهای اروپای غربی با تبعیض مواجه میشوند؟ یا نمونه ای از سیاست خارجی سازنده در جهت ایجاد دایاسپورا در میان گروهی از مردم است که اکثر آنها اشتراکات بسیار کمی با یکدیگر دارند؟
ترکیه و دیاسپورا
مقاله حاضر، تلاشی است که توسط مرکز سیاست استانبول وابسته به دانشگاه سابانجی ترکیه نگارش شده است. این مقاله به رویکرد ترکیه که در آن زمان جدید محسوب میشد، در خصوص سیاستهای دایاسپوراییاش میپردازد. علت انتخاب و اهمیت این مقاله برای ترجمه از دیدگاه نگارنده این سطور در این بوده است که، این مقاله، چشمانداز خوبی در مورد سیاست های دیاسپورایی ترکیه، در ابتدای مسیرش به ما ارائه میدهد. با آنکه سالهای زیادی از انتشار این مقاله میگذرد و تاکنون کشور ترکیه با چالشهای متفاوتی در سیاست خارجی و جوامع دایاسپورایی مواجه شده، اما این مقاله چالشهایی را بررسی میکند که برای طراحی سیاست و سیاستگذاری دایاسپورایی در هر زمان لازم است به آنها توجه شود.
در واقع اگر بخواهیم به نگاهی مقایسهای در خصوص سیاستهای دایاسپورایی ترکیه و ایران برسیم، بهتر است ابتدای مسیر این سیاستها و نهادهای ایجاد شده را در ترکیه مطالعه کرده و به شناختی نسبت به چالشهای بنیادین این سیاستها برسیم. در این مقاله پس از آوردن پیشینه تاریخی سیاستهای طراحی شده، بیان میکند دولت ترکیه به منظور ساماندهی سیاستهای دایاسپورایی به راه حل تاسیس یک نهاد رسیده که موازی با وزارت خارجه، به اجرای سیاستهای دایاسپورایی میپردازد و سپس فعالیتهای این نهاد را، بررسی کرده، نقاط قوت و نقاط ضعف و همچنین، مهمترین چالشهایی را که در اجرای این سیاستها با آن مواجه است را بیان میکند.
چگونگی فراگیری و شمولیت بالای این سیاستها، به طوریکه همه جامعه شهروندان خارج از کشور، با ایدئولوژیهای مختلف را شامل شود، توسعه جامعه مدنی و مشارکت این جامعه در انتخابات و افزایش ظرفیتهای داخلی برای بیشتر شدن حمایتهای دولت از این جامعه، از جمله چالشهایی است که دولت ترکیه در طراحی و اجرای سیاستهای دایاسپورایی با آن مواجه بوده است. سیاستهای دایاسپورایی ترکیه در جایی اهمیت پیدا میکند که هم از طرفی فعالیتهای ترکیه برای عضویت در اتحادیه اروپا و تلاش برای تبدیل شدن به قدرت منطقهای و جهانی را مشاهده کنیم و هم شرایطی که مهاجرین در کشورهای مقصد با آن مواجه میشوند را ببینیم.
متن کامل مقاله به شرح زیر است:
