گزارش نشست «نقش مهاجران در آینده بازار کار ایران »

هجدهمین نشست از سلسه نشست های کافه آینده با موضوعات «نقش مهاجران در آینده بازار کار ایران با توجه به چشم انداز تحولات جمعیتی» و «نقش مهاجران در توسعه تجارت آینده ایران» با حضور سید پیمان حقیقت طلب، مدیر پژوهش‌های انجمن دیاران و امیرحسین چیت ساز زاده، پژوهشگر حوزه سیاست‌گذاری مهاجرت عصر روز دوشنبه ۱۳ جدی برگزار شد.

در این برنامه که به همت «بنیاد توسعه فردا»، «پژوهشکده چشم‌انداز و آینده‌پژوهی» با همکاری «خانه اندیشه‌ورزان ایران» صورت گرفت به مهمترین دلایل ، فرصت ها و تهدید های مهاجران به ویژه مهاجران افغانستانی و مطالبات آنها در فضای اجتماعی و اقتصادی ایران پرداخته شد.

در ابتدای این برنامه آقای مهرایی از پژوهشکده « بنیاد توسعه فردا » با طرح سوالات و موارد مد نظر آغاز کننده بحث بودند و در ادامه با توضیحات مهمانان و سوالات حضار پیرامون بحث مهاجرت به ایران، مشکلات مهاجرین و فرصت های پیش رو برای ایران گفت وگو شد.

امیرحسین چیت ساز زاده در آغاز بحث گفت: براساس آمارها 3/6 % جمعیت دنیارا مهاجران تشکیل میدهند اما از لحاظ ضریب جینی 9% از GDP جهان را تولید میکنند. مهاجران چگونه کمک میکنند تا تجارت افزایش پیدا کند؟ از دو مسیر محقق میشود اول مهاجران باعث میشوند هزینه ی مبادله بین کشور مبدا و مقصد مهاجرت کاهش پیدا کند. مهاجران چون بازارها ، عرف کشش و قوانین کشور مبدا خود را میشناسند در نتیجه درگاه خیلی بهتری برای مبادلات هستند.  نمونه این اتفاق مابین ایران و افغانستان است. ایران 25% بازار افغانستان را تا پیش از ورود طالبان بر عهده داشت و به ادعای مسئولین سازمان توسعه تجارت 30 تا 40% این تجارت از طریق همین مهاجران افغانستانی داخل ایران صورت میگرفت.

این پژوهشگر حوزه سیاست‌گذاری مهاجرت ادامه داد: ما به بررسی چند کشور که از ظرفیت مهاجران برای رونق بخشیدن به اقتصادهای محلی خود استفاده میکردند،پرداختیم . به عنوان نمونه در پژوهش ها میگویند آن چیزی که باعث میشود چین بتواند مسیر توسعه ی خود را برود یک نگاه اقتصادی و بازکردن درهای اقتصادی خود بر روی دنیای سرمایه‌داری است و دوم بحث استفاده از ظرفیت مهاجران چینی به خصوص در کشورهای حوزه آسیای شرقی میباشد.

سید پیمان حقیقت طلب در ادامه این نشست گفت: من در آغاز این بحث میخواهم از دریچه جمعیتی ورود کنم. ایران در چندسال آینده با بحث پیری جمعیت روبه رو خواهد شد. که این مشکل در خیلی از کشورها پیش از ایران رخ داده است برای رفع این مشکل سیاست های اتخاذ شده ی کشورها دارای طیف متفاوتی است. به عنوان مثال کشور آلمان مهاجرپذیر شد و کشور ژاپن سیاست های سبک زندگی و نرخ بازنشستگی را تغییر داد.

وی ادامه داد: در بحث مهاجرپذیری ایران خیلی از مخالفان نرخ بالای بیکاری را مطرح میکنند ولی مسئه ما این است که نرخ بیکاری ما در تحصیل کرده های دانشگاهی زیاد است و دوتا رده سنی است که ما در آنها کمبود نیروی کار داریم یکی رده های شغلی خیلی ماهر و تخصصی و دیگری نیروهای سطح پایین کاری . در آینده ما با پیری جمعیت، در رده های میانی کار هم دچار کمبود نیرو میشویم. برای رفع این مشکل ما چه چاره ای میتوانیم بیندیشیم؟آیا میتوانیم مانند ژاپن عمل کنیم یا مانند آلمان مهاجرپذیر باشیم؟ تلاش هایی مانند فرزندآوری به تنهایی در هیچ کجا موفق نبوده است و این درحالتی است که به دلیل موقعیت جغرافیایی ما و همسایگی ایران با کشورهایی نظیر افغانستان و عراق ما همیشه با جمعیت میلیونی مهاجران روبه رو بوده ایم و ایران همیشه جزو ۲۰ کشور مهاجرپذیر دنیا بوده است.

استفاده از ظرفیت مهاجران و توجه به ماده ۱۳۱۳ قانون مدنی کشور میتوان به دستاوردهای مهمی برای رفع مشکلات منتهی شود.

در انتهای نشست و در جمع بندی صحبت های مطرح شده امیرحسین چیت ساز زاده گفت: ظرفیتی در تاریخ اسلام وجود دارد که هجرت در آن مبدا تاریخی است و مهاجرت در آن عملی پسندیده و ستایش شده میباشد. بحث مهاجرت و تغییر رویکرد ۴۰ ساله ما باید در سطوح نخبگانی مطرح و پایه ریزی شود و سپس به مردم برسد.

لازم به ذکر است سلسله نشست های کافه آینده با کلان مسائل و موضوعات پیشنهادی هرچند ماه یکبار برگزار میشود و این برنامه در تلاش است باب گفت و گویی از جانب اندیشمندان و متفکران در باب مسائل به روز جامعه با مردم باز شود.

منبع: شفقنا