اسفند ۲۶, ۱۴۰۳ ۴:۵۹ بعد از ظهر
زنان مهاجر حاضر در ایران از دریچه‌ی آمار
بنا بر آخرین سرشماری نفوس و مسکن مرکز ملی آمار ایران جمعیت مهاجران حاضر در ایران برابر با ۱۶۵۴۳۸۸ بود که از این تعداد ۱ میلیون و ۵۸۳ هزار و ۹۷۹ نفر اهل افغانستان، ۳۴ هزار و ۵۳۲ نفر اهل عراق، ۱۴هزار و ۳۲۰ نفر اهل پاکستان و بقیه از سایر ملیت‌ها بودند.
حضور مهاجران افغانستانی و عراقی در ایران سابقه‌ای چند دهه‌ای دارد. به همین خاطر بسیاری از مهاجران حاضر در ایران در حقیقت مهاجر نیستند؛ بلکه نسل دوم و سوم و چهارم مهاجران هستند. بنا بر آمارهای مرکز ملی آمار ایران حدود ۷۰ درصد از مهاجران ساکن در ایران نسل دوم و سوم مهاجران هستند. کسانی که خودشان از سرزمین دیگری به ایران مهاجرت نکرده‌اند. بلکه پدر و مادر و یا حتی پدربزرگ و مادربزرگ آنان از سرزمین دیگری به ایران مهاجرت کرده‌اند.
هرم سنی مهاجران حاضر در ایران بیانگر جوانی این جمعیت میلیونی حاضر در ایران است. در مقایسه با هرم سنی ایرانیان که جمعیتی رو به پیر شدن را نشان می‌دهد، هرم سنی مهاجران حاضر در ایران نشانگر این است که اکثریت جمعیت مهاجران در سنین کودکی و نوجوانی و جوانی قرار دارند.
از نظر ترکیب جنسیتی شاهد یک برابری نسبی بین زنان و مردان مهاجر در ایران هستیم. ۵۳.۵ درصد از مهاجران حاضر در ایران را مردان و ۴۶.۴۵ درصدشان را زنان تشکیل می‌دهند. بیش از ۹۵ درصد مهاجران حاضر در ایران اتباع افغانستانی هستند. در ایران، ۱۴ استان برای اسکان مهاجران افغانستانی ممنوع است. این استان‌ها عموما استان‌های مرزی (مرزهای شرق و غرب و شمال و جنوب) را شامل می‌شود. اما آمارهای مرکز ملی آمار ایران بیانگر این است که حتی در استان‌های افغانستانی ممنوع هم مهاجران افغانستانی حضور دارند. اما ترکیب جنسیتی حضور مهاجران افغانستانی در استان‌های افغانستانی ممنوع ترکیب برابری نیست. در این استان‌ها مهاجران به شکل خانوادگی حضور ندارند. در اکثر استان‌های افغانستانی ممنوع مردان مهاجر ۹۰ درصد از جمعیت مهاجران را به خود اختصاص می‌دهند. اما در استان‌هایی که برای حضور مهاجران افغانستانی مجاز است شاهد ترکیب جنسیتی برابری بین زنان و مردان هستیم.
حدود ۷۶۸ هزار نفر از مهاجران حاضر در ایران زنان و دختران هستند.
اکثریت مهاجرین زن ساکن در ایران زیر ۳۰ سال سن دارند و از نسل دوم و سوم مهاجران به شمار می‌آیند.
۴۶ درصد مهاجرین زن حاضر در ایران زیر ۱۹ سال دارند؛ دخترانی که در سن تحصیل قرار دارند.
۲۲ درصد مهاجرین زن حاضر در ایران در سن ۲۰ تا ۳۰ قرار دارند.
و ۳۰ درصد از زنان مهاجر حاضر در ایران بالای ۳۰ سال دارند.
بر اساس آمارهای گزارش بررسی ویژگی‌ها و وضع فعالیت اتباع خارجی در کشور، از جمعیت ۷۶۸ هزار نفری زنان مهاجر در ایران فقط حدود ۴۱ هزار نفرشان در ایران مشغول به کارند. نرخ اشتغال زنان مهاجر در ایران حدود ۷ درصد است. نرخ اشتغال زنان ایرانی ۱۰ درصد است و این بدین معنا است که زنان مهاجر در ایران نسبت به زنان ایرانی عقب‌ترند. نرخ بیکاری زنان مهاجر برابر ۱۰ درصد است و ۶۷ درصد از زنان مهاجر خانه‌دارند.
در ایران ۴۶ درصد از زنان مهاجرین زیر ۱۹ سال سن دارند. اما فقط ۱۹ درصد از آن‌ها مشغول به تحصیل‌اند. این بیانگر این است که بازماندگی از تحصیل در بین دختران مهاجر ساکن در ایران یک مسئله‌ی جدی است.
طبق آخرین آمارهای مرکز ملی آمار ایران، نرخ باسوادی در بین زنان مهاجر ساکن در ایران ۶۱ درصد است.
نیمی از زنان مهاجر شاغل به کار در ایران بی‌سوادند.
از جمعیت ۲۲ هزار نفره‌ی زنان مهاجرین شاغل به کار در ایران فقط ۱۲۱۳ نفر از آنان تحصیلات بالای دیپلم داشتند.
به نظر می‌رسد مهاجرین زن حاضر در ایران نیازمند توجه بسیار بیشتری هستند. تبعیض‌هایی که بین جمعیت ایرانی و جمعیت مهاجران در ایران برقرار است در مورد زنان مهاجر دو برابر اعمال می‌گردد.
جلسه‌ی روز دوشنبه ۶ بهمن سال ۱۳۹۹ معاونت امور زنان و خانواده‌ی ریاست‌جمهوری با جمعی از زنان نخبه و کارآفرین مهاجر ساکن در ایران شاید طلیعه‌ی توجه بیشتر به این قشر ساکن در کشور ایران باشد.
