مقايسه تطبيقی قوانين تابعيت در كشورهای مختلف جهان

مقایسه تطبیقی قوانین تابعیت ایران، فرانسه، کره‌ جنوبی، بحرین و… قوانین اقامت و تابعیت ایران در سال ۱۳۱۳ با گرته‌برداری از قوانین مدنی کشور فرانسه تدوین شد. در گزارش زير ابتدا به سیر تطور و تغییرات قوانین اقامت و تابعیت فرانسه می‌پردازیم. مقایسه تطبیقی قوانین تابعیت ما را در بهبود قوانین تابعیت ایران نیز کمک می‌کند.
یکی از بارزترین ویژگی‌های قوانین اقامت و تابعیت مصوب سال ۱۳۱۳ کشور ایران وجود تبعیض جنسیتی در این قوانین است. این تبعیض در بسیاری از کشورها در قرن بیستم وجود داشت. اما با گسترش روزافزون پدیده‌ی مهاجرت و مشکلات عدیده‌ای که تبعیض‌های جنسیتی برای شهروندان کشورهای مختلف به وجود آورد به‌تدریج بسیاری از کشورها قوانین اقامت و تابعیت خود را اصلاح کردند. تبعیض جنسیتی در قوانین اقامت و تابعیت کشورها یکی از موضوعاتی است که هرساله سازمان ملل متحد گزارش دقیقی از آن منتشر می‌کند. در ادامه به این گزارش اشاره می‌شود و سپس سیر اقدامات اصلاحی چند کشور مختلف معرفی می‌گردد.

تنها ۷ کشور جهان

با وجود اینکه اکثر کشورهای دنیا به کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان پیوسته‌اند، نتایج بررسی‌های انجام‌شده کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان بر روی قوانین تابعیت کشورهای مختلف حاکی از آن است که هنوز در ۲۶ کشور جهان نابرابری میان مردان و زنان در خصوص اعطای تابعیت به کودکان وجود دارد؛ اما در بین ۲۶ کشور تنها ۷ کشور هستند که شدیدترین نوع تبعیض جنسیتی در انتقال تابعیت به فرزندان را اعمال می‌کنند.

تنها ۷ کشور جهان هستند که دارای این وضعیت هستند و ایران نیز یکی از همین کشورها است. این ۷ کشور بالاترین ریسک ایجاد جمعیت بی تابعیت در جهان را دارا هستند. (کما اینکه در ایران تعداد نامشخص ولی قابل توجه و تهدیدکننده‌ای از فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با اتباع غیرایرانی بی تابعیت و بی‌هویت‌اند).
از سال ۲۰۱۴ کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان (UNHCR) کمپینی را برای از بین بردن معضل بی‌تابعیتی و بی‌هویتی در جهان راه‌اندازی کرد. دستورالعمل‌های اجرایی این کمپین پایان‌بخش این گزارش خواهد بود: