مختصات دایاسپورای ایرانی در آمریکا
این گزارش مبتنی بر یافتههای دموگرافیک کوان هریس از دایاسپورای ایرانی در آمریکا است که در فوریه 2023 در کنفرانس «چشمانداز جهانی دایاسپورای ایرانی» دانشگاه UCLA ارایه شده است.
کوان هریس، استاد جامعهشناسی دانشگاه UCLA که در پژوهشهای خود تاریخچه مهاجرت ایرانیان به آمریکا و تغییرات دموگرافیک آمریکایی-ایرانیها را بررسی کرده است، میگوید: در حالی که بطور خاص در کالیفرنیا و بطور کلی ایالات غربی بیشترین سهم از ایرانیالاصله- بین 400 هزار تا 600 هزار نفر-در ایالاتمتحده را در خود جای دادهاند، وضعیت آنها بخصوص در قشر جوانتر ایرانیان در حال تغییر است.
محل زندگی ایرانیان در ایالات متحده در حال تغییر است
مهاجرت ایرانیان به ایالات متحده از اوایل قرن بیستم آغازشد و مهاجران عموماً از اقلیتهای مذهبی کشور از جمله ارمنیها، مسیحیان آشوری و یهودیان بودند. در دهه 1950، این مهاجرتها شدت یافت و در دهه 1960 و 1970 گروههای بزرگتری از ایرانیان جوان و متخصصان به آمریکا آمدند که غالباً با ویزای دانشجویی و ویزاهای بدون اقامت آمده بودند.
اما اولین موج بزرگ مهاجران ایرانی به آمریکا بدنبال انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 آغاز شد. در آن زمان، قانون مهاجرت ایالات متحده، اولویت را به اعضای خانواده افراد مقیم آمریکا داد که بدینوسیله به ایرانیان مقیم آمریکا اجازه میداد تا والدین، همسر و فرزندان خود را به این کشور بیاروند. در این بازه زمانی، بیش از 35 هزار ایرانی به ایالات متحده آمدند.
پس از آن، در اواخر دهه 1990 و اوایل دهه 2010 نیز شاهد افزایش در مهاجرتها بودیم که البته با انقطاعی در دوره ریاست جمهوری ترامپ همراه بود.
نمودار 1 درصد ایرانی-آمریکاییها بر اساس سال ورود(2019-1969)
نمودار بالا، مهاجرت سالانه را بر اساس درصد از کل مهاجرتها نشان میدهد. همانطور که واضح است، شاهد افزایش قابل توجهی همزمان با انقلاب اسلامی و همچنین افزایش در این روند در دهه 2010 هستیم.
محل زندگی ایرانیان در ایالات متحده در حال تغییر است
هریس و دانشجویانش در دپارتمان جامعهشناسی دانشگاه UCLA دادههای سن، جنسیت و توزیع جغرافیایی دایاسپورای ایرانی-آمریکایی را بررسی کردهاند. یافتههای آنها نشان میدهد که میانه سنی نسل اول ایرانیان در ایالات متحده-کسانی که از ایران مهاجرت کردهاند- بین 45 تا 70 سال است؛ در حالی که میانه سنی نسل دوم ایرانیانِ متولد آمریکا بین 20 تا 40 سال است.
همچنان که مهاجرت ایرانیان جریان دارد، تعداد ایرانیانیالاصلهایی که در آمریکا متولد و بزرگ شدهاند نیز رو به افزایش است، الگوی سکونت ایرانیان متحول شده است. برای مثال، در روندی افزایشی، ایرانیان جوانترِ نسل اول-که بین 25 تا 34 سال سن دارند-برخلاف نسلهای قبلی که تمایل بیشتری به کالیفرنیا و ساحل غربی آمریکا داشتند، ایالات جنوبی و غرب میانه را برای زندگی انتخاب میکنند.
نمودار 2 توزیع دموگرافیک نسل اول ایرانیان آمریکا
الگوی جغرافیایی محل اقامت بر اساس سن و جنسیت
مطابق نمودار بالا، در میان زنان و مردان نسل اول ایرانیان، درصد بیشتری از جوانترین گروه سنی(25 تا 34 سال) در ایالات جنوبی و غرب میانه آمریکا زندگی میکنند(دادههای پیمایش آمریکا 19-2015)
هریس میگوید با ادامه بررسی تحولات دموگرافیک، امیدواریم که علاوه بر فهم تجربه دایاسپورایی ایرانی-آمریکاییها بتوانیم این موضوع را در بستری کلانتر ببینیم.
ایرانیان در حال حاضر از نظر اندازه جمعیت، در میان 25 گروه مهاجر بزرگ کشور هستند و اکنون فرصتی برای پژوهشهای گستردهای وجود دارد که بواسطه آن بتوانیم داستانهای دایاسپورای ایرانی را جمعآوری کنیم و با مقایسه آن با تجربه سایر مهاجران در ایالات متحده، زمینه بحث و بررسی و گفتگو را فراهم کنیم.
درباره کوان هریس
کوان هریس، جامعهشناس و دانشیار دپارتمان جامعهشناسی دانشگاه UCLA است و در زمینه سیاست اجتماعی و اقتصادسیاسی در ایران و کشورهای جنوب به پژوهش میپردازد. از وی کتابی تحت عنوان «انقلاب اجتماعی: سیاست و دولت رفاه در ایران» به ترجمه محمدرضا فدایی توسط نشر شیرازه منتشر شده است.