فروردین ۳۰, ۱۴۰۳ ۶:۳۶ قبل از ظهر
دیاران خبر ۱۲ (از بهره‌مندی اتباع خارجی از خدمات صندوق بیماران صعب‌العلاج تا اعلام وضعیت فوق‌العاده در ایتالیا در واکنش به بحران پناهجویان)
دیاران خبر بسته‌ی خبری هفتگی سایت دیاران است. بسته‌ای که می‌کوشد مهم‌ترین اخبار و تحولات مهاجرتی در ایران و جهان را دنبال کند. دیاران خبر می‌کوشد تا نسبت به اخبار روز تحلیل داشته باشد. گذشته‌ی هر خبر را مرور کند و سناریوهای محتمل برای آینده را ارائه دهد. در این شماره به اخبار مختلفی مانند بهره‌مندی اتباع خارجی از خدمات صندوق بیماران صعب‌العلاج تا اعلام وضعیت فوق‌العاده در ایتالیا در واکنش به بحران پناهجویان می‌پردازیم.
۱. بهره‌مندی اتباع خارجی از خدمات صندوق بیماران صعب‌العلاج
جمشید شایان فر، معاون اداره کل بیمه‌گری و درآمد سازمان بیمه سلامت ایران، در گفت وگویی اعلام کرد بیماران خاص و صعب‌العلاجی که تبعه خارجی هستند، می‌توانند از خدمات صندوق بیماران خاص و صعب‌العلاج بهره‌مند شوند. وی در ادامه گفت: «این بیماران اعم از آسیب‌پذیر و غیر آسیب‌پذیر که همانند هم‌وطنان ایرانی در حال حاضر خدمات درمانی مورد نیاز خود را به صورت الکترونیک دریافت می‌کنند، می‌توانند از تسهیلات و خدمات مربوط به صندوق صعب‌العلاج بهره‌مند گردند». معاون اداره کل بیمه‌گری و درآمد سازمان بیمه سلامت ایران در توضیح بیشتر افزود: «تمام خدماتی که به صورت الکترونیک و مکانیزه به افراد ایرانی مبتلا به بیماری‌های صعب‌العلاج ارایه و مبالغ آن بصورت بیمه‌ای محاسبه می‌شود، برای اتباع خارجی نیز قابل پرداخت است».
بهره‌مندی از خدمات درمانی جزء حقوق بنیادین همه انسان‌ها اعم از مهاجران است. با وجود نیاز مبرم بخش عمده‌ای از اتباع مهاجر به خدمات درمانی و بیمه، اکثریت این گروه در دسترسی به خدمات درمانی و بیمه سلامت با مشکل مواجه‌اند. در میان مشکلات اتباع خارجی دارای بیماری خاص، به دلیل هزینه‌های درمانی هنگفت این بیماری‌ها دوچندان است. چراکه بخش عمده‌ای از این افراد، از اقشار فقیر و محروم هستند. از این رو ضروری است که از این دسته از مهاجران حمایت‌های بیشتری صورت گیرد. لذا اعطای خدمات صندوق بیماران صعب‌العلاج به اتباع خارجی دارای بیماری خاص بسیار اقدام مثبتی است.
۲. کشف باند آدم‌ربایی و سرقت از اتباع خارجی در قم
دادستانی عمومی و انقلاب استان قم از کشف و انهدام یک باند ۸ نفره گروگان‌گیری و آدم‌ربایی اتباع خارجی در این استان خبر داد. حجت الاسلام قریب گفت این متهمان که به صورت گروهی، اقدام به ۶ فقره آدم‌ربایی، گروگان‌گیری و سرقت اموال اتباع افغانستانی کرده بودند، دستگیر و روانه زندان شدند. بیشتر فعالیت این باند در شبکه اجتماعی فیس‌بوک بوده است.
این افراد در این شبکه با اتباع خارجی که قصد تهیه روادید داشتند، آشنا می‌شدند و وعده اخذ روادید به آن‌ها می‌دادند. پس از جلب اعتماد برای اخذ روادید و اسکان چند روزه متقاضیان قرار ملاقات می‌گذاشتند. سپس در این ملاقات متهمان با بستن دستان و چشمان گروگان‌ها و توسل به زور و ضرب و جرح گروگان‌ها، اقدام به آدم‌ربایی و سرقت اموال آن‌ها می‌کردند. متهمان پس از آن که گروگان‌ها را به مخفی‌گاه خود می‌بردند، از آن‌ها فیلم گرفته و خانواده آن‌ها را در قبال پول تهدید می‌کردند. یک خانم متهم اصلی سردستگی این باند بوده است.
بزه‌دیدگی اتباع خارجی در ایران امری مسبوق به سابقه است و هر ساله اخبار متعددی در این زمینه منتشر می‌شود. به‌ویژه اتباع خارجی غیرقانونی بیش از سایرین در معرض بزه‌دیدگی قرار می‌گیرند. چراکه این گروه به دلیل ترس از رد مرز شدن از گزارش جرم به پلیس و مقامات قضایی خودداری می‌کنند. زورگیرها با علم به این نکته که بخش زیادی از مهاجران به پلیس مراجعه نمی‌کنند، آن‌ها را هدف ارتکاب جرم خود قرار می‌دهند. به طور کلی میزان دسترسی مهاجران حاضر در ایران به نهادهای عدالت کیفری ضعیف است. همین امر آنان را به سوژه‌های مناسبی برای قربانی شدن تبدیل می‌کند.
۳. فنلاند هم دیوار مرزی می‌کشد
کشور فنلاند حدود دو هفته پس از پیوستن به ناتو، ساخت حصار مرزی با روسیه را آغاز کرد. دولت فنلاند هدف این دیوارکشی را نگرانی از سیل مهاجرت از روسیه به این کشور عنوان کرده است. البته برخی عنوان می‌کنند که هدف اصلی دولت فنلاند از دیوارکشی، جلوگیری از تهاجم احتمالی روسیه در آینده است. با این حال ایسمو کورکی، مدیر این پروژه روز جمعه گفت: «هدف متوقف کردن تهاجم نیست. حدود ۲۰۰ از مرز ۱۳۰۰ کیلومتری باید ایمن شود، جایی که به احتمال زیاد هجوم مهاجران در آنجا انتظار می‌روند. فنلاند نگران است که دولت روسیه تعداد زیادی از مهاجران را به این کشور بفرستد». هزینه‌ها برای این پروژه ۳۸۰ میلیون یورو برآورد شده است.
پیش از فنلاند، لهستان نیز ایجاد حصار در مرزهای خود با روسیه را آغاز کرده بود. فنلاند قصد دارد با این کار از تکرار وقایعی که در زمستان ۲۰۲۱ در مرزهای شرقی اتحادیه اروپا با بلاروس روی داد جلوگیری کند. یعنی زمانی که گفته می‌شود بلاروس متحد سرسخت روسیه، با دادن ویزا به مهاجران از خاورمیانه، آن‌ها را به درون خاک اتحادیه اروپا هدایت می‌کرد.
کنترل مرزها در دهه‌های اخیر به یکی از دغدغه‌های اصلی بسیاری از کشورهای دنیا تبدیل شده است. یکی از اقداماتی مهم دولت‌ها برای نظارت بیشتر بر مرزهای خود، دیوارکشی در مرزها بوده است. هر ساله تعداد کشورهایی که اقدام به دیوارکشی می‌کنند، در حال افزایش است. فنلاند نمونه جدید این دست کشور است. دیوارهای مرزی با انگیزه‌های مختلفی ساخته می‌شوند اما یکی از مهم‌ترین اهداف آن، مقابله با ورود پناهجویان و مهاجران است. البته با وجود افزایش تمایل دولت‌های جهان به دیوارکشی در برابر مهاجران، در مورد کارآمدی این اقدام تردیدهایی جدی وجود دارد.
۴. آلمان شرایط مهاجرت و اخذ «کارت آبی» را آسان‌تر می‌کند
اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان آلمان اعلام کرده است با تغییر دادن تعدادی از شرایط اعطای «کارت آبی» اقامت را برای مهاجران تسهیل کرده است. «کارت آبی اتحادیه اروپا» (Blue Card) یک مجوز اقامت ویژه نیروی کار ماهر در کشورهای عضو اتحادیه اروپا است. این کارت به افرادی داده می‌شود که شهروند کشوری از اتحادیه اروپا نیستند، اما مهارت‌های شغلی یا مدارک دانشگاهی بالا یا پیشنهاد کاری با حقوق بالاتر از حقوق متوسط کشورهای اروپایی دارند. این افراد به واسطه این کارت می‌توانند در یکی از کشورهای اتحادیه اروپا کار و زندگی کنند. همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا شامل آلمان (به جز دانمارک و ایرلند) این کارت را صادر می‌کنند.
دولت آلمان به‌تازگی با بازنگری در چندین قانون مربوط به سیاست مهاجرتی خود گفته است تصمیم دارد نیروی کار خارجی بیشتری جذب کند. از جمله تغییرات اصلی که در مقررات صورت خواهد گرفت، کاهش حداقل حقوق و دستمزد است تا اتباع خارجی بیشتری بتوانند با کارت آبی اتحادیه اروپا به آلمان بیایند. بنابر مقررات جدید وضع‌شده، متقاضیان دریافت کارت آبی دیگر نیازی به ارائه مدرکی مبنی بر تسلط بر زبان آلمانی تا سطح به‌خصوصی ندارند. تاکنون کسانی که مایل به کار در آلمان با کارت آبی بودند باید با مدرکی ثابت می‌کردند که تجربه لازم را در کاری که در آلمان به آن‌ها پیشنهاد شده است دارند. حالا اما داشتن مدرک تخصصی در یک بخش خاص برای درخواست چنین مجوزی کفایت خواهد کرد.
تسهیلات دیگری که در قانون جدید دیده شده این است که شهروندان خارج از اتحادیه اروپا که با چنین کارتی در آلمان کار می‌کنند، می‌توانند کارفرمایان خود را در آلمان تغییر دهند. در عین حال، آوردن اعضای خانواده به آلمان با کارت آبی اتحادیه اروپا آسان‌تر خواهد شد.طبق تغییرات تصویب شده در قانون مهاجرت آلمان دو دسته جدید به زودی می‌توانند از کارت آبی آلمان بهره‌مند شوند. متخصصان فناوری اطلاعات (IT) از این پس حتی اگر مدرک دانشگاهی نداشته باشند می‌توانند مدارک غیر‌رسمی خاصی را نشان دهند و کارت آبی را دریافت کنند. علاوه بر این، آن دسته از پناهجویان با مهارت بالایی که اقامتشان در آلمان یا سایر کشورهای عضو اتحادیه اروپا در چهارچوب «متقاضی حمایت بین‌المللی» بررسی و تایید شده است، واجد شرایط درخواست کارت آبی برای کار در بخش بسیار ماهر و نیازمند به کارگر در آلمان خواهند بود.
آلمان به مانند دیگر مناطق اروپا به شدت از کمبود نیروی کار رنج می‌برد. دولت فدرال آلمان گفته است تا سال ۲۰۲۶ تعداد ۲۴۰ هزار جایگاه شغلی مازاد بر نیروی کار وجود خواهد داشت که باید پر شوند. یک گزارش مربوط به بازار کار که اخیرا توسط وزارت اقتصاد آلمان تهیه شده نشان می‌دهد که اگر همین حالا دولت اقدامات لازم را انجام ندهد، این کشور در سال ۲۰۳۵ یعنی ۱۲ سال دیگر دچار کمبود ۷ میلیون نیروی کار خواهد شد.
۵. اعلام وضعیت فوق‌العاده در ایتالیا در واکنش به بحران پناهجویان
دولت راست‌گرای ایتالیا برای مقابله با موج جدید ورود مهاجران غیرقانونی در این کشور برای یک دوره شش ماهه «وضعیت فوق‌العاده» اعلام کرد. همچنین برای مبارزه با بحران پناهجویان یک کمیسر ویژه از سوی دولت معرفی می‌شود و یک بودجه ۵ میلیون یورویی نیز به این کار اختصاص خواهد یافت. در بیانیه‌ای که پس از جلسه کابینه دولت قرائت شد قرار بر این شد که وضعیت فوق‌العاده «برای اجرای فوری اقدامات اضطراری» از جمله احداث کمپ‌های پناهجویی در جنوب کشور مدنظر قرار گیرد.
بر اساس آمار وزارت کشور ایتالیا، از آغاز سال جاری میلادی، حدود ۳۱ هزار مهاجر که توسط قایق‌های نظامی ایتالیایی یا کشتی‌های خیریه نجات یافته‌اند و یا این که بدون کمک بوده‌اند، موفق شده‌اند خود را به ایتالیا برسانند. این رقم تقریباً چهار برابر میزان مشابه آن در سال گذشته میلادی است. تنها هشت هزار پناهجو در سال گذشته میلادی موفق شدند از طریق دریای مدیترانه به صورت غیرقانونی خود را به ایتالیا برسانند. براساس آمار وزیر کشور، بیشترین تعداد مهاجرانی که تاکنون وارد ایتالیا شده‌اند را شهروندان ساحل عاج و پس از آن مهاجرانی از گینه، پاکستان، مصر، تونس و بنگلادش تشکیل می‌دهند. افزایش آمار مهاجرت و بحران پناهجویان به این کشور دولت راست‌گرای این کشور را به فکر اتخاذ سیاست‌های سخت‌گیرانه در قبال مهاجران انداخته است. البته چنین سیاست‌هایی تاکنون نتیجه موفقیت‌آمیزی نداشته است.
