آذر ۱۸, ۱۴۰۳ ۹:۳۶ قبل از ظهر
کسب رتبه‌ی نخست جایزه ملی سیاستگذاری توسط انجمن دیاران
آبان ماه سال ۱۳۹۹ بود که جامعه‌ی اندیشکده‌های ایران خبر از برگزاری نخستین جایزه ملی سیاستگذاری ایران داد.
هدف از این جایزه، شناسایی و معرفی پژوهش‌ها و اقدامات تأثیرگذار اندیشکده‌های کشور بود. جامعه‌ی اندیشکده‌های ایران در تلاش بود تا موفق‌ترین پروژههای اندیشکده‌های ایران را که موفق به تأثیرگذاری مثبت در فضای سیاستگذاری و تصمیم‌گیری کشور شده بودند شناسایی و به عنوان الگو به زیست‌بوم اندیشه‌ورزی کشور معرفی کند. جایزه ملی سیاستگذاری در ایران سه مرحله داشت:
۱. ارسال پروژه توسط مجموعه‌ها
۲. ارائه‌ی پروژههای منتخب در پنلهای موضوعی جداگانه در حضور کمیتهی علمی
۳. ارائه‌ی برترین پروژههای هر پنل در حضور هیئت داوران جایزه
مرحله اول جایزه ملی سیاستگذاری در ایران
در مرحله‌ی اول این جایزه،۵۳ اندیشکده و مرکز پژوهشی کشور ۲۵۴ پروژه‌ی راهبردی و سیاستی را برای این جایزه ارسال کردند. انجمن دیاران نیز که در سال‌های اخیر فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه‌های بهبود قوانین مهاجرتی ایران، تغییر نگرش‌ها به مهاجران و اجرای پژوهش‌های مرتبط با مهاجرت و مهاجران در ایران انجام داده، دو مورد از پروژههای تغییر سیاستی خود را برای این جایزه ارسال کرد. این دو پروژه عبارت بودند از:
۱. برزخ بی‌هویتی در سرزمین مادری (روایت تغییر قانون تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی)
۲. «روایت یک تغییر در سیاست‌های مهاجرتی با تمرکز بر زیست نخبگان و کارآفرینان بین‌المللی در ایران»
پروژههای ارسالی به جایزه ملی سیاستگذاری در ۱۲ حوزه‌ی موضوعی تقسیم‌بندی شدند: اجتماعی و فرهنگی، اقتصاد، حکمرانی، انرژی، سیاست خارجی، محیط زیست، آموزش، توسعه شهری و منطقه ای، دفاع و امنیت، علم و فناوری، سلامت و کشاورزی و آب؛ که از این میان حوزه های «اقتصاد»، «اجتماعی و فرهنگی»، «حکمرانی» و «سیاست خارجی» به ترتیب با ۵۹، ۵۰، ۳۹ و ۲۲ پروژه، بیشترین فراوانی را میان پژوهش های ارسالی داشتند.
صعود هر دو پروژه‌ی دیاران به مرحله دوم جایزه ملی سیاستگذاری
سرانجام ۶۱ پروژه توانستند به مرحله‌ی دوم مسابقه راه پیدا کنند. هر دو پروژه‌ی انجمن دیاران نیز جزء پروژههای موافق مرحله‌ی اول بودند. در مرحله‌ی دوم این ۶۱ پروژه در ۱۶ پنل تخصصی و در حضور داوران و کمیتهی علمی هر پنل ارائه شدند تا از هر پنل یک پروژه بتواند به مرحله‌ی آخر و نهایی برسد.
در این مرحله، «برزخ بی‌هویتی در سرزمین مادری» در پنل چالش‌ها و آسیب‌های اجتماعی و پروژه‌ی «پلکان امید» در پنل علم و فناوری ارائه شدند.
پلکان امید در پنل علم و فناوری
در روز چهارشنبه ۱۳ اسفند ۱۳۹۹ پنل علم و فناوری با رقابت ۵ پروژه از اندیشکده هاتف، گروه علمی تحلیلی طیف، شرکت تترا، انجمن دیاران و گروه مشاوران مدیریت و مطالعات راهبردی تدبیر برگزار شد. داوری پنل علم و فناوری به دلیل غیبت یکی از ارزیابان، با دو عضو شورای علمی جامعه اندیشکده ها بود:
دکتر پریسا علیزاده، سرپرست معاونت پژوهش و فناوری مرکز سیاست علمی کشور؛ و
دکتر سیما رفسنجانی‌نژاد، پژوهشگر حوزه علم، فناوری نوآوری مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری.
فیلم ارائه‌ی «روایت یک تغییر در سیاست‌های مهاجرتی با تمرکز بر زیست نخبگان و کارآفرینان بین‌المللی در ایران» توسط امیرحسین چیتساززاده در این مرحله از مسابقه را در زیر می‌توانید مشاهده کنید:
تابعیت فرزندان مادر ایرانی در پنل چالش‌ها و آسیب‌های اجتماعی
روز جمعه ۱۵ اسفند ۱۳۹۹ پنل چالش‌ها و آسیب‌های اجتماعی با رقابت ۳ پروژه برگزار شد: «برزخ بی‌هویتی در سرزمین مادری» از انجمن دیاران، مدل دینی ترک اعتیاد از موسسه مطالعات راهبردی علوم و معارف اسلام و «سیاست سرکوب، انکار و انفعال در حوزه امر جنسی» از موسسه رصد مطالعات و سیاستگذاری اجتماعی سلامت جنسی اسلامی (سجا). داوران این پنل عبارت بودند از:
محبوبه داودی، مدیر عامل اندیشکده افرا مرکز پژوهشی آرا؛
سید محمدرضا باقرزاد، پژوهشگر پژوهشکده چشم انداز و آینده پژوهی؛ و
ابوطالب صفدری شربیانی، پژوهشگر حوزه اخلاق و فلسفه فناوری اندیشکده راهبردی مهاجر.
فیلم ارائه‌ی پیمان حقیقت‌طلب در این پنل را در زیر می‌توانید مشاهده کنید:
هر دو پروژه‌ی انجمن دیاران در پنلهای موضوعی خود رتبه‌ی اول را کسب کردند و به مرحله‌ی پایانی جایزه ملی سیاستگذاری در ایران رسیدند. جایی که ۱۶ پروژه‌ی برتردر یک رقابت ۲ روزه تکلیف پروژه‌ی سال سپهر سیاستگذاری در ایران را باید تعیین می‌کردند.
فینال جایزه ملی سیاستگذاری و درخشش انجمن دیاران
مرحله‌ی پایانی جایزه ملی سیاستگذاری در روزهای ۲۴ و ۲۵ تیرماه سال ۱۴۰۰ در محل جامعه‌ی اندیشکده‌های ایران برگزار شد. هیئت داوران مرحله‌ی نهایی عبارت بودند از:
صابر میرزایی؛
محمد جلال؛
روح اله ایزدخواه؛
علی سرزعیم؛
علیرضا عبداله زاده.
سرانجام در ۱۰ مرداد ۱۴۰۰ در مراسم اختتامیه‌ی جایزه ملی سیاستگذاری ایران، انجمن دیاران با پروژه «برزخ بی‌هویتی در سرزمین مادری» عنوان پروژه سال را از آن خود کرد.
اختتامیه‌ی جایزه‌ی ملی سیاستگذاری در ایران
در این مراسم پیمان حقیقت‌طلب و محسن شهرابی، لوح و جوایز این پروژه را از هیئت داوران دریافت کردند. به گزارش سایت جامعه‌ی اندیشکده‌های ایران، داوران بر «باورمندی» و «دغدغه‌مندی» فعالیت‌های دیاران، اشتراک نظر داشتند. پروژه برزخ بی هویتی در سرزمین مادری با ۲۲۴ امتیاز در پنل نهایی جایزه ملی سیاستگذاری، جایزه سال را برای انجمن دیاران به ارمغان آورد.
دیگر پروژه‌ی دیاران در این مسابقه نیز توانست جزء ۵ پروژه‌ی برتر سال برگزیده شود. ۵ پروژه شایسته تقدیر امسال نیز با امتیازهای نزدیک بهم و رقابتی، در اختتامیه جایزه معرفی و تقدیر شدند عبارت بودند از:
«آینده‌پژوهی بافت پیرامون حرم مطهر رضوی» از پژوهشکده‌ی نوین‌شهر معنوی ثامن با ۱۹۸ امتیاز
«مدل ساماندهی جمع‌آوری گازهای همراه نفت» از موسسه مطالعات انرژی سبحان با ۱۹۵ امتیاز
«روایت یک تغییر در سیاست‌های مهاجرتی» از انجمن دیاران با ۱۷۹ امتیاز
«بررسی صنعت تولید ماشین‌آلات صنعتی در کشور» از پژوهشکده مطالعات فناوری با ۱۷۶ امتیاز
«معرفی سامانه قانون‌بان» از اندیشکده شفافیت برای ایران با ۱۵۸ امتیاز
ارائه‌ی ۴ نکته پیرامون پروژه‌ی تغییر قانون تابعیت فرزندان مادر ایرانی
در مراسم اختتامیه همچنین روایت داستان ۳ پروژه برتر جایزه دور قبل، یعنی جایزه‌ی اندیشه‌ورزی و سیاست‌سازی، نیز ارائه شد. ارائه‌ها توسط دکتر مهدی ثنایی از اندیشکده شفافیت برای ایران، دکتر محمد خادمی از پژوهشکده مطالعات فناوری و علی ملک زاده از اندیشکده اقتصاد مقاومتی صورت گرفت. انجمن دیاران نیز که امسال عنوان پروژه‌ی سال جایزه ملی سیاستگذاری را از آن خود کرد در پایان این مراسم طی ارائه‌ای کوتاه ۴ نکته پیرامون پروژه‌ی تغییر قانون تابعیت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ایرانی با مردان غیرایرانی را ارائه کرد. فیلم کامل این مراسم به همراه ارائه‌ی انجمن دیاران در زیر قابل مشاهده است:
[…] ۱۳ سال بعد، سرانجام با پیگیری‌های گروه‌های مختلف قانو… قانونی که در دوم مهرماه سال ۱۳۹۸ به تأیید شورای نگهبان رسید، به‌هیچ‌وجه فرایند اعطای تابعیت به فرزندان مادر ایرانی را به‌راحتی و سهل‌الوصولی دهه ۶۰ برنمی‌گرداند. از طرفی دیگر چون قصد این قانون تنها اصلاح قانون سال ۱۳۸۵ و ایجاد بهبود نسبت به آن بود، در نتیجه کاستی‌هایی از منظر حقوقی نیز داشت. اما به هر حال نسبت به قانون سال ۱۳۸۵ برتری‌هایی داشت. از جمله اینکه فرزندان مادر ایرانی بلافاصله بعد از تولد می‌توانستند به شناسنامه دست پیدا کنند. آن‌ها لازم نبود که تمام کودکی و نوجوانی خود را در برزخ بی‌هویتی بزرگ شوند. […]
[…] ۱۳ سال بعد، سرانجام با پیگیری‌های گروه‌های مختلف قانو… قانونی که در دوم مهرماه سال ۱۳۹۸ به تأیید شورای نگهبان رسید، به‌هیچ‌وجه فرایند اعطای تابعیت به فرزندان مادر ایرانی را به‌راحتی و سهل‌الوصولی دهه ۶۰ برنمی‌گرداند. از طرفی دیگر چون قصد این قانون تنها اصلاح قانون سال ۱۳۸۵ و ایجاد بهبود نسبت به آن بود، در نتیجه کاستی‌هایی از منظر حقوقی نیز داشت. اما به هر حال نسبت به قانون سال ۱۳۸۵ برتری‌هایی داشت. از جمله اینکه فرزندان مادر ایرانی بلافاصله بعد از تولد می‌توانستند به شناسنامه دست پیدا کنند. آن‌ها لازم نبود که تمام کودکی و نوجوانی خود را در برزخ بی‌هویتی بزرگ شوند. […]