یکی از پروژه‌های تحقیقاتی-سیاستی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری، تدوین متن پیشنهادی قانون جامع مهاجرت جمهوری اسلامی ایران است. این پروژه با همکاری انجمن دیاران در دست اجرا است.
روز چهارشنبه ۲۳ تیر ماه سال ۱۴۰۰ فاز اول این پروژه توسط مجریان و با حضور دکتر ابراهیم حاجیانی، معاون اجرایی مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری ارائه شد.

اطلس مسائل مهاجران در ایران و حکمرانی مهاجرت در جهان

«اطلس مسائل مهاجران در ایران» و «مطالعات تطبیقی مدیریت مهاجران در سایر کشورهای جهان» از بخش‌های مقدماتی تدوین متن پیشنهادی قانون جامع مهاجرت جمهوری اسلامی ایران بودند. این بخش‌ها توسط آقایان پیمان حقیقت‌طلب و محمدمهدی دهدار از اعضای انجمن دیاران ارائه شدند.

بخش‌های مختلفی که در این نشست بحث و بررسی شدند عبارت بودند از:

• نگاهی آماری به جنبه‌های حضور مهاجران در ایران. 
• دسته‌بندی مهاجران در ایران به دو گروه مهاجران ساکن در ایران و مهاجران چرخشی (فصلی) و تازه‌وارد.
• بررسی برخورداری مهاجران از حقوق مختلف شهروندی در کشور.
• بررسی نحوه‌ی مدیریت پناهندگان ونزوئلایی و بوسنیایی در کشورهای آمریکای لاتین و اروپا.
• کریدورهای مهاجرت‌های کاری در روسیه، کره‌جنوبی، سنگاپور و ژاپن.
• بررسی قانون مهاجرت کشور آلمان.

تدوین قانون جامع مهاجرت فاز دوم پروژه‌ی مذکور خواهد بود. 

قانون جامع مهاجرت پیشنهادشده توسط انجمن دیاران

هم‌زمان با این این کار پژوهشی در دولت نیز لایحه‌ی سازمان ملی مهاجرت تدوین شده بود. این لایحه پیش از این کار پژوهشی در سال ۱۳۹۹ در هیئت دولت تصویب و در مهر ماه سال ۱۳۹۹ به مجلس شورای اسلامی ارسال شد. اما شباهت بیش از اندازه‌ی این لایحه با شرح کار فعلی اداره‌ی امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور باعث شد تا بررسی آن در مجلس شورای اسلامی با تأخیر فراوان مواجه شود.

از سویی دیگر متن لایحه‌ی سازمان ملی مهاجرت تنها شامل حال مهاجران ورودی به کشور می‌شد. لزوم انجام مطالعات تطبیقی در مورد حکمرانی مهاجرت باعث شد تا مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری به سراغ انجمن دیاران بیاید و از این انجمن برای تدوین متن پیشنهادی قانون جامع مهاجرت جمهوری اسلامی ایران که هم شامل مهاجرت‌ها به ایران و هم شامل مهاجرت‌ها از ایران بشود مشورت بخواهد. انجمن دیاران با استفاده از ظرفیت عمیق کارشناسی خود علاوه بر انجام پژوهش‌های مقدماتی متن اولیه‌ی قانون جامع مهاجرت جمهوری اسلامی ایران را نیز تدوین و به مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری تقدیم کرد.