اردیبهشت ۱, ۱۴۰۳ ۵:۲۶ قبل از ظهر
مشکلات بانکی مهاجرین در ایران
مشکلات بانکی مهاجرین؛
«من یکی از میلیون مهاجرین افغان دارای کارت آمایش هستم. تصمیم گرفته بودم که بعد از مدت‌ها یک گوشی جدید خریداری کنم. به فروشگاهی مراجعه و گوشی را انتخاب کردم. زمانی‌که خواستم هزینه گوشی را با عابر بانک از دستگاه پز بکشم فهمیدم کارت مسدود است و من همه پولم در این کارت بود و مجبور شدم از یکی از نزدیکان پول قرض کنم و چند روز برای رفع مسدودی کارت صبر کنم. الان فکر می‌کنم اگر برای کار واجب‌تری پول لازم داشتم باید آن لحظه چه کاری انجام می‌دادم مثلاً اگر بیمارستانی یا جای دیگری بود چه باید می‌کردم؟…»
جملات بالا تنها یکی از صد نمونه پیغامی است که این روزها از سمت مهاجران افغانستانی به گوش می‌رسد. تصور اینکه در زندگی امروزی نتوان از خدمات بانکی استفاده کرد پیچیده و دردآور است. حالا اما چند وقتی است که این اتفاق برای مهاجران حاضر در ایران رخ داده و آنها را سردرگم و کلافه کرده است. مشکلات بانکی همواره یکی از مهم‌ترین معضلات جامعه مهاجر بوده که عدم صدور یا تمدید کارت، عدم افتتاح حساب، تعلق نگرفتن دسته چک، دستگاه POS و نحوه برخورد تحقیرآمیز برخی متصدیان بانک‌ها تنها موارد اندکی از مشکلاتی است که مهاجران همواره با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کنند. به‌هرروی به نظر می‌رسد در روزگاری که بانکداری الکترونیک با لحظه لحظه زندگی روزمره همه انسان‌ها آمیخته شده، ارائه نکردن خدمات عابر بانک و سایر تسهیلات بانکی به مهاجران ظلم آشکاری به‌حساب می‌آید.
عمده مشکلاتی بانکی مهاجران عبارتند از؛
1- برخورد زشت و نژادپرستانه برخی متصدیان بانک‌های ایران با اتباع افغانستانی.
2- مسدود شدن ناگهانی و بدون اطلاع قبلی حساب‌های مهاجران افغانستانی به‌تناوب.
3- رویه‌های متناقض و سلیقه‌ای و چندگانگی در اجرای قوانین.
4- باز نکردن حساب جاری برای مهاجران، ندادن دستگاه کارت‌خوان، فعال نکردن همراه بانک، فعال نکردن پیامک‌های بانکی.
5- فعال نکردن اینترنت بانک، ندادن عابر بانک و تمدید نکردن آن و ندادن دسته چک.
6- اگر مبلغ درخواست برداشت از حساب مهاجری بالا باشد، اجازه برداشت نمی‌دهند؛ با این که خودش صاحب آن حساب است.
7- نخواباندن چک در حساب بانکی.
8- اجبار مهاجران به باز کردن حساب به نام یک ایرانی برای دریافت خدمات معمول بانکی.
9- بی‌اطلاعی متصدیان بانکی از مدارک هویتی مهاجران قانونی در ایران و پاس‌کاری آنان.
10- اجبار مهاجران به حمل پول نقد زیاد و افزایش خطر سرقت و زورگیری در آنان.
ابعاد مختلف مشکلات بانکی مهاجران حاضر در ایران در راستای منافع عمومی کشور عبارت‌اند از؛
امنیتی: شفاف شدن جریان‌های مالی مهاجران و امکان ردیابی تراکنش‌ها (کاهش ریسک پولشویی اتباع خارجی).
اجتماعی: کاهش سرقت، زورگیری و سایر جرائم در مورد مهاجران(حذف حمل فیزیکی پول نقد توسط مهاجران) .
اقتصادی: برخورداری بانک‌ها از فواید اقتصادی(گردش مالی مهاجران)، شفاف شدن جریان‌های مالی و امکان دریافت مالیات بر درآمد از مهاجران و …
انسانی: ارائه خدمتی انسانی از سوی حکومت اسلامی در حق بیش از 2 میلیون مسلمان.
مهم‌ترین دلیل مخالفت بانک مرکزی با عدم ارائه خدمات بانکی به مهاجران مساله پولشویی است که ذیل دستورالعمل مبارزه با پولشویی و شناخت اشخاص خارجی برای افتتاح حساب در بانک‌های ایرانی آمده است. در رابطه با چگونگی حل این مساله به نظر می‌رسد تهیه یک آیین‌نامه دقیق و شفاف از سوی بانک مرکزی که جوانب مختلف ارائه خدمات و تسهیلات به مهاجران را در نظر گرفته باشد در اولویت است. در این صورت با افتتاح حساب توسط جامعه مهاجران مسائل پولشویی نیز به‌طور جدی‌تری رفع خواهد شد چرا که با مشخص بودن تمام تراکنش‌های مالی و بانکی مهاجران و نیز حق برداشت و واریزهای مشخص تا حدود زیادی هم معضل شائبه پول‌های سیاه از بین خواهد رفت.
برطرف کردن مشکلات بانکی مهاجران نه تنها رضایتمندی مهاجران کنونی ایران را در پی خواهد داشت بلکه باعث انباشت سرمایه بیشتر در بانک‌های کشور و بهره برداری بهتر بانک‌ها از سرمایه‌های موجود در کشور و شفافیت هر چه بیشتر جریان‌های مالی و بانکی در ایران اسلامی خواهد شد.
